notacja muzyczna

notacja muzyczna,

muz. system znaków graficznych umożliwiających zapisywanie i odczytywanie utworu muz., najczęściej połączone z jego wykonaniem (a vista).

W skład używanej współcześnie n.m. wchodzą: pięciolinia, klucze, nuty, pauzy, znaki chromatyczne, oznaczenia metrum oraz znaki i określenia słowne dotyczące tempa, dynamiki, artykulacji itp. W najstarszych n.m., związanych z muzyką monodyczną (chiń. 1300 p.n.e., babilońskiej 800 p.n.e., ind., gr.), stosowano znaki zaczerpnięte z alfabetów oraz cyfry; n.m. literowe rozwinęły się także w zachodniej Europie. Przy zapisie zachodnioeur. muzyki liturgicznej posługiwano się neumami (w Cerkwi prawosł. kriukami); określenie struktury rytmicznej umożliwiła wprowadzona w XII w. notacja modalna, z której rozwinęła się ok. 1250 notacja menzuralna. Od XV w. solową muzykę instrumentalną notowano w tabulaturach, które od XVI w. zaczęto zastępować przez partyturowe zestawienia głosów zapisanych notacją menzuralną; z systemu tego rozwinęła się w XVII w. współcz. notacja muzyczna. W 2. poł. XX w. w związku z rozwojem nowych technik kompozytorskich powstało wiele nowych form zapisu muzycznego.

Szymanowski Karol, Stabat Mater, autograf partytury, 1926 — Biblioteka Narodowa, Warszawa