nazwa
 
Encyklopedia PWN
nazwa,
log. wyrażenie, które może wystąpić w roli podmiotu (orzecznika) w co najmniej jednym sensownym zdaniu podmiotowo-orzecznikowym, w rodzaju A jest B;
tak więc, w szerszym sensie nazwą są zarówno wyrażenia „Warszawa”, „Jan Kowalski”, jak i  „miasto” czy „człowiek”, w węższym zaś — nazwą nie są dwa ostatnie. Nazwy posiadają treść (sens, znaczenie, konotacja) i zakres (zbiór desygnatów, denotacja), i ze względu na te właściwości pełnią w języku określone funkcje semantyczne: oznaczają swoje desygnaty (przedmioty, do których się odnoszą), denotują swój zakres, współoznaczają zespół cech przypisywanych przez nie desygnatom, który decyduje o sposobie rozumienia nazwy w danym języku (sporna jest kwestia, czy znaczenie posiadają nazwy będące imionami własnymi, takie jak „Warszawa” czy „Jan Kowalski”). W logice dzieli się nazwy na rozmaite rodzaje, wyróżnia się zwłaszcza: zależnie od budowy — nazwy proste lub złożone; zależnie od tego, do czego się odnoszą — nazwy konkretne (reizm) i abstrakcyjne (abstrakcja); zależnie od liczby desygnatów — nazwy ogólne, jednostkowe i puste (pozbawione desygnatów); zależnie od sposobu wskazywania desygnatów — nazwy generalne (orzecznik, predykat) i nazwy indywidualne (imiona własne); zależnie od tego, czy ich treść zawiera cechę „bycia zbiorem”, czy nie — nazwy zbiorowe i niezbiorowe; ze względu na to, czy mają znaczenie samodzielne, czy niesamodzielne — nazwy niezależne i zależne (względne). Wyróżnia się również nazwy wyraźne i niewyraźne (o nieustalonej treści) oraz nazwy ostre i nieostre (nieostrość wyrażeń). Stosunki między zakresami nazw mogą polegać na: zamienności (tożsamości, pokrywaniu się), podrzędności, nadrzędności, krzyżowaniu się lub wykluczaniu zakresów (Eulera koła).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia