liturgiczne szaty
 
Encyklopedia PWN
liturgiczne szaty,
strój noszony przez duchownych różnych obrządków chrześc. w czasie sprawowania liturgii.
W Kościele rzymskokatolickim do celebrowania mszy ksiądz wkłada: humerał (lniana, prostokątna chusta, okrywająca ramiona i szyję), albę, pasek (cingulum), stułę, manipularz (długa, zdobiona haftem taśma, lekko rozszerzona i zszyta na końcach, noszona na lewym przedramieniu) oraz ornat; biskup pod ornat wdziewa dalmatykę; niektórzy biskupi na szczególnie ważne uroczystości mają przywilej nakładania racjonału (napierśnik haftowany złotem i perłami, zakładany na ornat); arcybiskupom i niektórym duchownym wyższych stopni przysługuje paliusz; strojem księży podczas uroczystych nabożeństw jest kapa rzymska. Barwy sz.l. odpowiadają poszczególnym okresom i uroczystościom roku liturgicznego; są to tzw. kolory liturgiczne: biel, symbolizująca światło, niewinność i radość, jest stosowana podczas wszystkich uroczystości Chrystusa, z wyjątkiem Męki Pańskiej; barwa czerwona, oznaczająca krew i ogień, jest używana w czasie uroczystości Ducha Świętego i męczenników; zieleń, symbol nadziei, stosuje się od Trzech Króli do Siedemdziesiątnicy i od Zielonych Świątek do adwentu; kolor fioletowy (niekiedy zastępowany purpurą), symbol pokuty, obowiązuje podczas adwentu i postu; czerń, oznaka żałoby, jest używana w Wielki Piątek i podczas nabożeństw żałobnych.
Sz.l. duchowieństwa obrządku wschodniego wywodzą się z reprezentacyjnego stroju późnego antyku; należą do nich: sticharion — prosta, przewiązana paskiem tunika z długimi rękawami, na którą nakłada się obszerne okrycia wierzchnie: kapłani felonion (rodzaj luźnego płaszcza bez rękawów), biskupi sakkos; częścią stroju liturgicznego, a zarazem oznaką godności duchownego w hierarchii kośc. są pasy tkaniny noszone wokół szyi lub na ramionach: orarion (diakoni), epitrachelion (kapłani), omoforion (biskupi); kapłani i biskupi wkładają ponadto epimanika, ozdobne mankiety przytrzymujące rękawy sticharionu; oznaką godności biskupa w pontyfikalnym stroju liturgicznym jest epigonation; dopełnieniem stroju biskupa jest mitra; poszczególnym elementom stroju przypisuje się symbol. znaczenia.
Duchowni wyznań reformowanych odprawiają nabożeństwa odziani w długą, fałdzistą czarną togę o szerokich rękawach.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia