koniugacja

koniugacja

[łac.],

biol.:

1) specyficzny proces płciowy u bakterii (koniugacja, genet.) oraz glonów z rzędu sprzężnic, u których polega na kopulacji ameboidalnych gamet, w jakie przekształcają się protoplasty 2 komórek — męskiej i żeńskiej;

2) zool. proces płciowy orzęsków, prowadzący do powstania nowych kombinacji genowych (zabezpieczenie przed degeneracją); koniugację rozpoczyna łączenie się osobników różnych typów płciowych (zwykle jednakowych morfologicznie) w pary (blefaromony) i podział mejotyczny mikronukleusów (dualizm jądrowy), jedno z 4 powstałych haploidalnych jąder (3 zanikają) dzieli się mitotycznie na 2 tzw. pronukleusy — stacjonarny i migracyjny; jednocześnie następuje fragmentacja i resorpcja starego makronukleusa; pronukleusy migracyjne przechodzą przez mostek cytoplazmatyczny do komórki partnera i łączą się tam z pronukleusami stacjonarnymi, tworząc jądro zygotyczne — tzw. synkarion; komórki rozdzielają się, a ich jądra dzielą się mitotycznie; jedno z jąder potomnych staje się mikronukleusem, drugie — makronukleusem — po skomplikowanym procesie różnicowania (zwielokrotnienie chromatyny, niekiedy wyodrębnienie chromosomów, ich fragmentacja i resorpcja części odcinków, wielokrotna replikacja DNA).