kannada literatura

kannada literatura,

jedna z narodowych literatur indyjskich, należąca do grupy 4 ważnych literatur drawidyjskich (wraz z literaturą tamilską, literaturą telugu i literaturą malajalam).

Najstarszym tekstem literatury kannada jest, wzorowany na sanskr. Kawjadarśi Dandina, wierszowany traktat o poetyce Kawiradźamarga [‘droga króla (wśród) poetów’] z IX w. W X w. działało 3 wybitnych poetów: Adi-Pampa, który zapoczątkował literaturę piękną w języku kannada, autor Adipurany, hagiograf. opowieści dźinijskiej (dźinizm) o pierwszym tirthankarze i Pampabharaty, eposu opartego na sanskr. Mahabharacie; dwaj pozostali to Ponna — autor Śantipurany (biografii tirthankary Śantiego), oraz Ranna — autor Gadajuddhy [‘walka na maczugi’] i Adźitapurany (historii życia tirthankary Adźity). Literatura kannada XI i XII w. jest związana z działalnością tzw. waćankarów — poetów mistyków, którzy czcili Śiwę w formie lingi (symbolu absolutu) w wierszach zw. waćanami — krótkich utworach dewocyjnych typu bhakti, kładących nacisk na osobiste przeżycia religijne. Do najbardziej znanych twórców waćan należą: Basawa(nna), Dewara Dasimajja, Mahadewijakka i Allama Prabhu. W XV w. rozkwitła rel. liryka wisznuicka: Purrandaradasa rozpowszechniał bhakti margę (pobożność typu bhakti) komponując bhadźany (pieśni adorujące) na cześć Kryszny; Kanakadadasa w swoich wierszach usiłował pogodzić wisznuizm z śiwaizmem. Jednym z najsłynniejszych utworów literatury kannada jest Radźaśekharawilasa [‘ucieszna (historia) Radźaśekhary’] napisana w stylu ćampu (prozą i wierszem na przemian) przez Szadakszara-dewę (XVIII w.). Podobnie jak inne literatury ind., począwszy od przeł. XIX i XX w. literatura kannada zaczęła ulegać wpływom eur. zarówno w zakresie formy, jak i treści. Wśród twórców nowożytnej l.k. na wymienienie zasługują m.in.: poeci — B.M. Śrikanthajja, G. Paj; prozaicy — K.S. Karanta, A.N. Krysznarao, K. Puranik, Anandakanda (autor pierwszej powieści o tematyce społ. Sudarśana); dramatopisarze — T.P. Kajlasam, Samsa, Kuwempu.