instancja
każdy z kolejnych stopni w systemie organów sądowych, adm., organizacji społecznych.
[łac.],
instancja
Encyklopedia PWN
W Polsce w postępowaniu sądowym karnym i adm. przyjęto zasadę 2 instancji, tzn. że od orzeczenia wyd. przez organ, który rozpatrywał sprawę po raz pierwszy (I instancji) służy odwołanie do organu wyższego (II instancji); orzeczenie organu II instancji jest w zasadzie ostateczne, tj. nie podlega zaskarżeniu za pomocą zwykłego środka odwoławczego. W postępowaniu sądowym sądami I instancji są w zależności od rodzaju spraw sądy rejon. i okręgowe (w niektórych wypadkach Izba Wojsk. Sądu Najwyższego); sądami II instancji są sądy okręgowe i sądy apelacyjne; 1996 w postępowaniu cyw. powrócono do systemu trójinstancyjnego (od wyroków wyd. w sprawach cywilnych w wyniku rozpoznania apelacji przysługuje stronom kasacja); Sąd Najwyższy rozpatruje kasacje i udziela odpowiedzi na pytania prawne; jednoinstancyjne jest postępowanie doraźne (postępowanie sądowe). W postępowaniu administracyjnym tok załatwiania spraw reguluje Kodeks postępowania administracyjnego, który przewiduje zasadę dwuinstancyjności; oznacza to możliwość ponownego rozpatrzenia sprawy przez wyższy organ w strukturze administracji publicznej, jeśli tego żądają strony lub podmioty działające na prawach strony, w celu kontroli decyzji administracyjnej lub postanowienia, wydanych w I instancji; od decyzji nacz. i centralnego organu administracji wyd. w I instancji odwołanie nie przysługuje, ale strona może zwrócić się do tego organu o ponowne rozpatrzenie sprawy; od decyzji wydanych przez organy gminy w I instancji w sprawach należących do zadań własnych gminy przysługuje odwołanie do kolegium odwoławczego przy sejmiku samorządowym, a w sprawach należących do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej — do wojewody.
