broń palna
 
Encyklopedia PWN
broń palna,
rodzaj broni miotającej, która do napędu pocisków wykorzystuje energię gazów powstających podczas spalania ładunku miotającego (napędowego);
Z punktu widzenia termodynamiki broń palna jest maszyną cieplną, w której energia chem. ładunku miotającego zostaje zamieniona na energię kinetyczną pocisku; sprawność energetyczna broni palnej waha się od kilku do ok. 30%; w zależności od budowy układu miotającego dzieli się na broń lufową i broń rakietową; podstawowym zespołem broni palnejlufowej jest lufowy układ miotający, w którym energia chem. prochu zamienia się w energię kinet. miotanego (napędzanego w lufie) pocisku; typowe układy miotające mają lufy zamykane zamkami w tylnych (wlotowych) końcach, co powoduje ich odrzut podczas strzału (ruch w kierunku przeciwnym do ruchu miotanych pocisków), broń palna z otwartymi od tyłu przewodami luf nazywa się bronią palną bezodrzutową; większość luf broni palnej ma przewody gwintowane w celu nadania wystrzeliwanym pociskom ruchu obrotowego, stabilizującego ich lot na torze; stosuje się też lufy z przewodami gładkościennymi, z których są wystrzeliwane pociski stabilizowane za pomocą skrzydełek, zw. brzechwami; w zależności od sposobu ładowania (wprowadzania nabojów do przewodu lufy) broń palna dzieli się na broń jednostrzałową, broń powtarzalną (kilka nabojów umieszcza się w tzw. magazynku, skąd są kolejno wprowadzane do lufy za pomocą ręcznie napędzanych mechanizmów) oraz broń automatyczną (samopowtarzalną — wymagającą zwalniania i wciskania spustu przy każdym strzale, samoczynną — strzelającą ogniem ciągłym). Orientacyjną miarą mocy broni palnej jest kaliber (najmniejsza średnica lufy) oraz względna długość lufy (wyrażana zwykle w kalibrach); im większy jest kaliber, tym cięższe pociski mogą być wystrzeliwane z danej broni, a im większa długość lufy, tym większa zwykle prędkość wystrzeliwanych pocisków. Od masy i prędkości pocisków zależy ich donośność; istotną cechą broni palnej jest szybkostrzelność (liczba pocisków wystrzeliwanych w jednostce czasu). Zależnie od kalibru i donośności broni palnej dzieli się na broń palną strzelecką (kaliber do ok. 20 mm; donośność od kilkudziesięciu metrów do kilku kilometrów; rewolwery, pistolety, pistolety maszyn., karabiny i karabinki, karabiny maszyn., lekkie granatniki) i broń palną artyleryjską (kaliber większy od 20 mm i donośność do kilkudziesięciu kilometrów; armaty, haubice, haubicoarmaty i moździerze); do broni palnej strzeleckiej jest zaliczana również broń palna myśliwska i sportowa.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia