Stany Zjednoczone. Muzyka

Stany Zjednoczone. Muzyka.

W XVII w. pierwsi osadnicy, ang. purytanie, praktykowali gł. zbiorowy śpiew psalmów. Nieliczne wzmianki o instrumentach (wirginał, gitara, viola), muzyce i tańcach w tawernach pochodzą z końca tego stulecia. Prężniejsze ośr. życia muz. powstały w XVIII w., zwłaszcza w koloniach Morawian w Bethlehem (Pensylwania), Niemców (pierwszy znany kompozytor C. Beissel), Francuzów (Charleston, Nowy Orlean). Organizowano pierwsze koncerty publiczne (1731 Boston), zakładano towarzystwa muz. (1762 St. Cecilia Society w Williamsburgu). Za pierwszego nar. kompozytora amer. uchodzi F. Hopkinson (Oda do muzyki 1754, pieśń My Days Have Been So Wondrous Free 1759). Wyrazem tworzącej się więzi nar. były pieśni Yankee Doodle i Hail Columbia z melodią F. Phile'a (od 1776 hymn państw.). Tworzyli też W. Billings (autor anthems), J. Morgan, J. Ingalls.

Prawdziwy rozwój życia muz. rozpoczął się w XIX w.; powstały nowe towarzystwa muz. (m.in. 1815 Haendel and Haydn Society w Bostonie, 1842 Philharmonic Society w Nowym Jorku), orkiestry symfoniczne (1880 w Saint Louis, następnie w Bostonie, Chicago, Los Angeles, Cincinnati), teatry operowe (1853 w San Francisco, 1883 Metropolitan Opera w Nowym Jorku). Tworzyli wówczas A.Ph. Heinrich, zw. amer. Beethovenem, L. Mason, W.H. Fry, S. Foster, G.F. Bristow, L. Gottschalk, S. Joplin, twórca i wykonawca fortepianowych ragtimów; działalność dyrygencką i popularyzatorską rozwinęli L., F.H. i W.J. Damroschowie. Zaznaczył się wpływ folkloru Indian (twórczość E. MacDowella, R. Goldmarka), a zwłaszcza wpływ muzyki Murzynów amer. (blues, spirituals), widoczny w jazzie, muzyce rockowej, rozrywkowej i tanecznej. Twórczość kompozytorów amer. XX w. rozwijała się wieloma nurtami: muzyki tradycyjnej (E. Bloch, Ch.T. Griffes, W. Piston, R. Sessions, A. Copland, S. Barber, W.H. Schuman, E. Carter, V. Thomson), wykorzystującej nowsze techniki (G. Antheil, Ch. Ives, H.D. Cowell, E. Varèse, H. Partch, J. Cage, G. Crumb), wreszcie nawiązującej do jazzu (G. Gershwin, twórcy musicali — C. Porter, L. Bernstein) i muzyki rozrywkowej (J.Ph. Sousa, zw. królem marszów, J.D. Kern, I. Berlin). W latach 30. i 40. XX w. w Stanach Zjednoczonych przebywało wielu wybitnych kompozytorów (B. Bartók, P. Hindemith, E. Křenek, A. Schönberg, I.F. Strawinski); zyskali tam sławę dyrygenci: L. Stokowski, E. Ormandy, G. Szell, A. Rodziński, S. Skrowaczewski, w zakresie muzyki rozrywkowej — A. Kostelanetz, G. Miller; skrzypkowie: J. Heifetz, Y. Menuhin, I. Stern; pianiści: J. Hofman, V. Horowitz, R. Serkin, E. Istomin, V. Cliburn, M. Frager; śpiewacy i śpiewaczki: M. Anderson, L. Price, L. Tibbett, J. Peerce, P. Robeson, także wokaliści jazzowi: L. Armstrong, E. Fitzgerald, H. Bellafonte, M. Jackson oraz wykonawcy muzyki rockowej. W Stanach Zjednoczonych działa: ok. 30 wielkich orkiestr symfonicznych (oprócz orkiestr uniwersyteckich), liczne ośr. muzyki elektronicznej (L. Hiller, M. Babbitt), uczelnie muz. (m.in. Juiliard School of Music w Nowym Jorku, Curtis Institute of Music w Filadelfii), organizacje muz. (m.in. Society of Contemporary Music).

Bibliografia

Z. SKOWRON Nowa muzyka amerykańska, Kraków 1995.