Islandia. Literatura
 
Encyklopedia PWN
Islandia. Literatura.
Początki literatury isl. sięgają czasów pogańskich (przed X w.) i zostały przekazane w rękopisach z XII–XIII w.; do najważniejszych zabytków zalicza się Eddę; poezja skaldów, wśród których wyróżnił się Egill Skallagrimsson, miała charakter poezji dworskiej; prozę reprezentowały kroniki i sagi. Po przyjęciu chrześcijaństwa w X w. pojawiły się nowe formy lit., zwłaszcza poezja rel. (poemat Lilja Eysteina Ásgrimssona); poezja skaldów przekształciła się w tzw. rímur (odmiana improwizowanych ballad). Reformacja przyniosła przekłady Nowego Testamentu (1540) oraz całości Biblii (1584). W XVII w. wraz z rozwojem poezji rel. nastąpił wzrost zainteresowań przeszłością. Oświecenie zacieśniło związki z literaturą eur. (przekłady utworów J. Miltona, F.G. Klopstocka). S. Pétursson, wzorując się na L. Holbergu, dał początek dramatowi narodowemu. Rozwój romantyzmu wiąże się z nazwiskami B. Thórarensena i J. Hallgrímssona; prąd ten nie zaznaczył się wybitniejszymi osiągnięciami lit., lecz przez sięgnięcie do tematów hist. przyczynił się do rozwoju świadomości nar., a także do wykształcenia nowocz. języka lit.; późne tendencje romant. reprezentowała twórczość poety M. Jochumssona, za twórcę powieści uchodzi J.P. Thoraddsen. Dążenia realist. w 2. poł. XIX w. były inspirowane przez G. Brandesa; w nurcie tym wyróżniła się twórczość J. Traustiego; niektórzy przedstawiciele tego kierunku skłaniali się jednocześnie ku nar. romantyzmowi i mistycyzmowi (H. Hafstein). W końcu XIX w. pojawiły się tendencje neoromant. (poeta T. Gudmundsson). Niektórzy twórcy XX w. pisali także w języku duńskim (G. Gunnarsson, G. Kamban) lub norw. (K. Gudmundsson), choć nawiązywali do tradycji literatury rodzimej (sagi). Młode pokolenie prozaików i poetów łączy zaangażowanie w sprawy współcz. (m.in. krytyka stosunków społ.); wśród prozaików wyróżniają się m.in.: K. Gudmundsson, Gunnarsson, J. Helgi, H.K. Laxness, A. Thordarson; poezję reprezentuje m.in. S. Steinarr. Od lat 80. dramaturdzy popierają rodzimą dramaturgię, ok. 60% wystawianych w nich sztuk to utwory islandzkie.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia