Czechy. Polityka społeczna.
państwo w środkowej Europie, bez dostępu do morza
Czechy. Polityka społeczna
Encyklopedia PWN
W 1993 zaczęto wprowadzać nowe zasady zmieniające dotychczasową politykę społ. państwa. Zabezpieczenie społeczne. Na nowy system ubezpieczeń i pomocy społ. składają się: ubezpieczenia społ. (emerytury, zasiłki dla bezrobotnych, ubezpieczenia na wypadek choroby), pomoc socjalna (zasiłki rodzinne, macierzyńskie itp.) oraz opieka społ. zapewniająca minim. standard życia, wynikający z określającej go ustawy. Zmieniono zasady przyznawania emerytur: od 1996 emerytura składa się z 2 części — stałej, równej dla wszystkich, i procentowej, zależnej od zarobków i liczby przepracowanych lat (1,5% podstawy zarobków za każdy rok); zagwarantowano również ustawowo automatyczną waloryzację świadczeń emerytalnych, zależną od wzrostu średniej krajowej płacy. Podniesiono granicę wieku emerytalnego: dla mężczyzn z 60 do 65 lat, a dla kobiet z 54–57 do 57–61 lat (zależnie od liczby wychowywanych dzieci), z tym że docelowa granica wieku ma być osiągnięta 2007. W celu przeciwdziałania bezrobociu wprowadzono aktywne programy rynku pracy, które objęły 75% bezrobotnych; powołano urzędy pracy, podlegające Minist. Pracy. Nakłady na zabezpieczenie społ. 1999 stanowiły 37,1% wydatków budżetowych.
Opieka zdrowotna. Od 1993 programy prywatyzacyjne obejmują również system ochrony zdrowia, choć są wprowadzane wolniej niż w innych działach gospodarki. Do IX 1994 sprywatyzowano 11 szpitali. Nakłady na zabezpieczenie społ. i zdrowie 1999 stanowiły 17,5% wydatków budżetowych.
Polityka oświatowa. Prawie 90% dzieci w wieku 3–6 lat uczęszcza do przedszkola. Obowiązkiem szkolnym są objęte wszystkie dzieci w wieku 6–15 lat; system kształcenia obejmuje 5-letnią szkołę podstawową (základni škola), 4-letnią niższą szkołę średnią oraz 4-letnią wyższą szkołę średnią; funkcjonują 4 typy tych szkół: gimnazja, technika i średnie szkoły zaw. oraz tzw. szkoły integracyjne; w Czechach działają zarówno bezpłatne szkoły państw., jak i szkoły prywatne i społeczne. Nakłady na oświatę 1996 stanowiły 5,9% wydatków budżetowych.
