Belgia. Literatura

Belgia. Literatura.

Dwoistość językowa Belgii wydała 2 odrębne gałęzie piśmiennictwa: fr. i flamandzkiego; z podziału tego, kształtowanego przez stulecia, powstały 4 kategorie pisarzy belgijskich: Walonowie — piszący wyłącznie w języku fr. (H. Michaux, G. Simenon), Flamandowie — piszący wyłącznie w języku flamandzkim (S. Streuvels, F. Timmermans), Flamandowie dwujęzyczni (Ph. Marnix de Sainte-Aldegonde) oraz Flamandowie — piszący wyłącznie w języku fr. (M. Maeterlinck, F. Hellens), którzy dzięki uniwersalności tego języka wprowadzili na przeł. XIX i XX w. nowe i oryginalne elementy do literatury światowej. Termin literatura belgijska pojawił się 1830 z chwilą powstania państwa belgijskiego, jednakże tradycja literatury belgijskiej w języku fr. (jeżeli przyjąć za zasadę granice geogr. i polit.) sięga w Belgii z górą tysiąclecia: tutaj powstała Cantilène de Sainte Eulalie (ok. 881), stąd wywodzą się średniow. kronikarze fr. J. Froissart i Ph. de Commynes, humanista Marnix de Sainte-Aldegonde i XVIII-wieczny historyk Ch.J. de Ligne. Uzyskanie niepodległości polit. łączyło się z dążeniem do autonomii kult., co wyrażało się w podejmowaniu tematów nar. i hist.; pisarze romant. zwrócili się ku literaturom germ., lepiej oddającym „ducha Północy”. Prekursorami literatury prawdziwie belgijskiej byli powieściopisarze — Ch. De Coster i C. Lemonnier, ale właściwe odrodzenie przypadło na okres Młodej Belgii (1880–1920); powstały wtedy 3 pisma lit.: „La Jeune Belgique” (1881–97) głoszące hasło „sztuka dla sztuki” oraz umiarkowany naturalizm; skupiało ono pisarzy (m.in. A. Girauda, I. Gilkina oraz Maeterlincka, E. Verhaerena, G. Rodenbacha, Ch. van Lerberghe'a, M. Elskampa), którzy później przeszli do zał. przez A. Mockela organu symbolistów „La Wallonie” (1886–92), natomiast „L'art moderne”, zał. przez E. Picarda, głosiło hasło sztuki zaangażowanej w problematykę społ. i nar.; w prozie tego okresu dominował realizm i naturalizm (Lemonnier, G. Eekhoud) oraz regionalizm waloń. (H. Krains, M. Davignon); w teatrze — symbolizm (Maeterlinck, van Lerberghe). W okresie międzywojennym zarysowała się żywotna do dzisiaj tendencja zerwania z nacjonalizmem w literaturze i nawiązywania do kult. ruchów fr., zainicjowana przez pisarzy skupionych w latach 30. wokół „Groupe du lundi” i pisma „Le disque vert”. Rozwijała się też powieść realist. (A. Baillon, M. Gevers, Ch. Plisnier, G. Simenon, A. Ayguesparse) i z pogranicza fantastyki (F. Hellens, M. Thiry); poezja surrealist. (H. Michaux, A. Chavée), klasycyst. (O.-J. Périer, R. Vivier, M. Carême); w teatrze wybili się: F. Crommelynck, H. Soumagne i M. de Ghelderode. Po II wojnie świat. rozgłos uzyskali poeci: M. Juin, L. Wanters, powieściopisarka F. Mallet-Joris i dramatopisarka S. Lilar; w nauce o literaturze znani są: C. Backvis, M. Juin, E. Noulet i G. Poulet, a współcześnie: P. Aron, J.-B. Baronian, Ch. Berg i Quaghebeur.