zgniot

zgniot,

zespół zmian zachodzących w metalu lub stopie wywołanych obróbką (przeróbką) plast. na zimno;

wynika ze zmiany struktury metalu (m.in. zwiększenia gęstości dyslokacji lub stężenia defektów punktowych) i przejawia się wzrostem jego twardości i wytrzymałości, spadkiem plastyczności, przewodności elektr. i odporności na korozję, zmniejszeniem gęstości; poprawa właściwości wytrzymałościowych w wyniku z. jest zw. umocnieniem przez z. Miarą z. jest stopień odkształcenia materiału (stopień z.): 100% (S_O −S)/S_O, gdzie S_O — pole przekroju poprzecznego przed odkształceniem plast. (przed z.), S — po odkształceniu. Z. i jego skutki można usunąć przez wyżarzanie (rekrystalizujące); stopień z. ma wpływ na wielkość ziaren powstających w materiale w procesie wyżarzania rekrystalizującego, przy czym największy rozrost ziaren następuje w przypadku tzw. z. krytycznego (występującego dla większości metali i stopów, gdy stopień z. wynosi 2–10%); obecność dużych ziaren obniża właściwości wytrzymałościowe materiału i dlatego z. krytycznego należy unikać.