telefoniczny aparat
 
Encyklopedia PWN
telefoniczny aparat, telefon,
urządzenie stanowiące zakończenie łącza telefonicznego.
Zasadniczymi częściami analogowego aparatu telefonicznego są: mikrotelefon (składający się z mikrofonu i słuchawki), tarcza numerowa lub klawiatura, układ zw. rozmównym, układ odbioru wywołania oraz przełącznik aparatowy. W mikrofonie zachodzi przetwarzanie dźwięków mowy na sygnał elektryczny, natomiast w słuchawce — operacja odwrotna. Tarcza numerowa i klawiatura są przeznaczone do wytwarzania sygnałów (tzw. wybierczych), służących do wybierania, tj. przekazywania informacji adresowej dotyczącej abonenta wywoływanego, sterującej procesem zestawienia połączeń w centrali telefonicznej. W przypadku wybierania impulsowego (dekadowego) każdej wybieranej przez abonenta cyfrze odpowiada ciąg impulsów: cyfrom od 1 do 9 — odpowiednio od 1 do 9 impulsów, cyfrze 0 — 10 impulsów; w przypadku wybierania tonowego (wieloczęstotliwościowego) wybieranym cyfrom odpowiada kombinacja 2 częstotliwości, jednej ze zbioru: 697 Hz, 770 Hz, 852 Hz, 981 Hz, drugiej ze zbioru: 1209 Hz, 1336 Hz, 1477 Hz, 1633 Hz. Układ rozmówny zawiera obwody uniemożliwiające przenoszenie sygnałów z mikrofonu do własnej słuchawki (tzw. układ antylokalny) oraz inne elementy, np. wzmacniacze. Układ odbioru wywołania to przetwornik sygnału elektrycznego na sygnał akustyczny lub/i sygnał optyczny, przywołujący abonenta. Przełącznik aparatowy (w dawnych aparatach telefonicznych tzw. widełki) ma postać dźwigni naciskanej przez mikrotelefon i powodującej ruch sprężyn stykowych dołączających do linii abonenckiej układ odbioru wywołania lub układy rozmówny i wybierczy. Przy położonym mikrotelefonie do łącza abonenckiego jest dołączony układ odbioru wywołania, po podniesieniu mikrotelefonu przełącznik aparatowy powoduje przyłączenie układu rozmównego i wybierczego.
W zależności od sposobu zasilania mikrofonu rozróżnia się aparaty telefoniczne miejscowej baterii MB, w których bateria zasilająca jest umieszczona w obudowie aparatu, oraz aparaty telefoniczne centralnej baterii CB, zasilane z centrali poprzez łącze abonenckie. Obecnie często stosuje się tzw. telefony bezprzewodowe, złożone ze stacji bazowej, dołączanej do łącza telefonicznego (zawiera układ odbioru wywołania oraz nadajnik i odbiornik radiowy o zasięgu do kilkudziesięciu m w terenie zabudowanym), oraz z części przenośnej (zawiera mikrotelefon, klawiaturę, układ rozmówny oraz nadajnik i odbiornik radiowy); funkcję przełącznika aparatowego pełnią wyznaczone klawisze.
Współczesne aparaty telefoniczne zawierają często mikroprocesory, sterujące wszystkimi podzespołami aparatu; są też wyposażone m.in. w wyświetlacze ciekłokrystaliczne oraz w głośniki i mikrofony, umożliwiające prowadzenie rozmowy bez korzystania z mikrotelefonu (tzw. aparaty telefoniczne głośnomówiące), a także w układy pamięciowe pozwalające na przechowywanie numerów i wielokrotne wybieranie numeru abonenta zajętego. W obudowie aparatu telefonicznego często umieszcza się inne urządzenia, np. sekretarkę automatyczną, modem, aparat symilograficzny (telefaks). Istnieją też aparaty telefoniczne specjalne, np.: samoinkasujące (tzw. automaty telefoniczne), polowe, gazoszczelne — do stosowania w kopalniach, wodoszczelne — instalowane na statkach. Aparaty telefoniczne umożliwiające wzajemne widzenie się rozmówców są zw. wideotelefonami.
Do łączy sieci cyfrowej z integracją usług (ISDN) dołącza się aparaty telefoniczne cyfrowe, tzw. terminale ISDN, wykonane w postaci samodzielnego urządzenia lub specjalnej karty komputerowej i mikrotelefonu. Terminal ISDN zawiera przetwornik analogowo-cyfrowy (połączony z mikrofonem), przetwornik cyfrowo-analogowy (połączony ze słuchawką), interfejs dostępu podstawowego do łącza cyfrowego, klawiaturę, wyświetlacz, układy sygnalizacji dźwiękowej i optycznej oraz zespół sterujący.
Mirosława Pawlaczyk
zgłoś uwagę
Ilustracje
Telefoniczny aparat z końca XIX w. fot. A. Szymański, L. Wawrynkiewicz/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia