siarczany(VI)

siarczany(VI), siarczany,

pochodne nieorganiczne (sole) lub organiczne (estry) kwasu siarkowego(VI) H₂SO₄.

Znane są dwa szeregi soli: 1) siarczany(VI) obojętne, zawierają w cząsteczce anion siarczanowy(VI) SO; są to bezbarwne substancje krystaliczne, na ogół rozpuszczalne w wodzie (do bardzo trudno rozpuszczalnych należą siarczany(VI): strontu, baru, ołowiu, rtęci(I), siarczany(VI) wapnia i srebra rozpuszczają się słabo); siarczany(VI) rozpuszczalne krystalizują zwykle w postaci soli uwodnionych lub podwójnych (ałuny); stosowane m.in. w przemyśle chemicznym, papierniczym, farbiarskim, szklarskim, w garbarstwie, fotografii, galwanotechnice, w lecznictwie, jako nawozy sztuczne i in.; szeroko rozpowszechnione w przyrodzie jako minerały (np. anhydryt, gips, baryt, mirabilit, kizeryt, chalkantyt, polihalit, kainit, epsomit); 2) wodorosiarczany(VI), siarczany kwaśne, o cząsteczkach zawierających anion wodorosiarczanowy(VI) HSO; są na ogół lepiej rozpuszczalne w wodzie niż siarczany(VI) obojętne; ich roztwory wodne mają odczyn kwaśny; ogrzewane do wysokiej temperatury uwalniają cząsteczkę wody (tworzy się anion S₂O). Wodorosiarczany organiczne, o wzorze ogólnym HOSO₂OR (R — alkil lub aryl), są nietrwałymi cieczami rozpuszczalnymi w wodzie, wykazują charakter kwasowy; obojętne siarczany(VI) organiczne — diestry, (RO)₂SO₂, są trwałymi syropowatymi cieczami; największe znaczenie z pochodnych organicznych mają siarczan dietylu i siarczan dimetylu stosowane do alkilowania.