prawo karne
 
Encyklopedia PWN
prawo karne,
dziedzina prawa określająca czyny będące przestępstwami, grożące za popełnienie przestępstw kary i środki karne oraz środki zabezpieczające, stosowane w związku z naruszeniem p.k., a także zasady odpowiedzialności karnej.
Centralnymi elementami prawa karnego są ustawowo określone przestępstwa oraz kary za nie. Do pomników prawa karnego należą: prawo sumer. i Kodeks Hammurabiego, z okresu feudalnego barbarorum leges, Carolina z 1532, z okresu rewolucji fr. 1789–99 kodeks z 1791 oraz kodeks karny Napoleona I z 1810.
W Polsce do końca 1969 źródłem prawa karnego był kodeks karny z 1932, zmieniony przez nowele i dodatkowe ustawy (m.in. tzw. mały kodeks karny z 1946, ustawa z 1959 o odpowiedzialności karnej za przestępstwa przeciwko własności społ.). W 1970 wszedł w życie Kodeks karny, uchwalony 1969 przez Sejm PRL. Obecnie polskie prawo karne jest zawarte gł. w Kodeksie karnym z 1997, który dzieli się na 3 części: ogólną — zawierającą przepisy określające zasady odpowiedzialności karnej, reguły stosowania ustaw karnych, katalog kar i zasady ich wymierzania, szczególną — zawierającą definicje poszczególnych przestępstw i określenie grożących za nie kar, oraz wojsk. — zawierającą przepisy karne odnoszące się do żołnierzy. Przepisy karne zawiera także Kodeks karny skarbowy z 1999 oraz wiele ustaw o charakterze administracyjnym. Główni przedstawiciele polskiego prawa karnego w okresie międzywojennym: E. Krzymuski, J. Makarewicz, W. Makowski, E.S. Rappaport i B. Wróblewski; po wojnie: I. Andrejew, J. Bafia, S. Batawia, K. Buchała, A. Gubiński, J. Sawicki, S. Śliwiński, W. Świda, W. Wolter.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia