owca domowa

owca domowa,

zwierzę gospodarskie o wielostronnej użytkowości (mięso, mleko, wełna i skóry).

traktowana jako odrębny gat. Ovis aries; pochodzi od kilku dzikich gat. owiec; udomowiona ok. 6–8 tys. lat p.n.e.; zwierzę terenów gł. górskich i stepowych, przystosowane do różnych warunków środowiskowych, chowane na całej kuli ziemskiej; liczne rasy i typy użytkowe: wełniste (np. merynosy), mięsne (m.in. ang. southdown, hempszyry, ildefransy), wełnisto-mięsne (większość ras ang., m.in. kenty), mleczne (np. fryzyjskie owce), smuszkowe (karakuł), kożuchowe (romanowskie owce, wrzosówki), mięsno-łojowe (np. tłustopośladkowe owce), wszechstronnie użytkowe (rasy prymitywne, np. cygaje, świniarki); najważniejsze grupy rasowe: owce krosbredowe i merynosowe. W Polsce są hodowane gł. merynosy pol. — udoskonalane w kierunku użytkowym mięsno-wełnistym, nizinne owce i długowełniste owce pol. — o użytkowości mięsno-wełnistej, górskie owce pol. uszlachetnione caklem siedmiogrodzkim i owcą fryzyjską. Zależnie od rasy, masa wełny w odroście rocznym wynosi 1–15 kg, dł. 4–40 cm; duża wartość odżywcza mięsa (baraniny); mleko przerabiane na różne gat. sera i napoje mleczne; ze skór — futra, kożuchy, wyroby galanteryjne, wierzchy obuwia i zamsze. Masa ciała dorosłej maciorki zależnie od rasy — 25–90 kg, tryka 35–150 kg. Dojrzałość płciowa w wieku kilku miesięcy lub ok. roku (u ras późno dojrzewających); dojrzałość rozpłodowa w wieku ok. 18 mies., ciąża ok. 5 mies.; okres użytkowania do 6 lat. Podstawą żywienia jest w okresie letnim roślinność pastwiskowa, w zimie: siano, słoma, rośliny okopowe, kiszonki, z dodatkiem pasz treściwych. W ostatnich latach, ze względu na zmniejszone zapotrzebowanie na produkty owczarskie oraz małą opłacalność produkcji nastąpił spadek świat. pogłowia owiec, które 2001 liczyło nieco ponad miliard sztuk; w Polsce w ostatnich 10 latach pogłowie owiec spadło ponad 10-krotnie i 2007 wynosiło ok. 332 tys. sztuk.