dominikanie
 
Encyklopedia PWN
dominikanie, Zakon Kaznodziejski, Zakon Braci Kaznodziejów, Ordo Fratrum Praedicatorum (OP),
zakon klerycki mendykancki (żebraczy), założony 1206 przez świętego Dominika (Domenigo Guzmána), zatwierdzony 1216 przez papieża Honoriusza III;
powstał w celu przeciwdziałania ruchowi albigensów i odegrał główną rolę w rozwoju inkwizycji; dominikanie przywiązywali dużą wagę do wykształcenia i gruntownego poznania nauk teologicznych i filozoficznych, dzięki czemu przyczynili się do rozkwitu życia uniwersyteckiego w XIII w. (w Paryżu, Bolonii, Padwie); zakon wydał wielu wybitnych filozofów i teologów (Albert Wielki, Tomasz z Akwinu), kaznodziejów (W. Ferrer, H.D. Lacordaire), mistyków (mistycy nadreńscy, m.in. J. Tauler) i autorów dzieł hagiograficznych (J. de Voragine); w Polsce pierwszy klasztor (przy kościele Świętej Trójcy w Krakowie) powstał 1223 z inicjatywy biskupa Iwo Odrowąża, świętego Jacka Odrowąża oraz błogosławionego Czesława; zabytki m.in. w Sandomierzu, Poznaniu, Lwowie. Żeńska gałąź zakonu — dominikanki.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Dominikanie, alegoria przedstawiająca przywracanie porządku i walkę z herezją przez zakonników, fresk A. da Firenze z kościoła Santa Maria Novella we Florencji, XIV w. fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Berruguete Pedro, Św. Piotr ukazujący się dwóm dominikanom, fragment ołtarza głównego , kościół klasztoru Św. Tomasza w Ávili (Hiszpania), ok. 1500–04 fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Bellini Giovanni, Poliptyk św. Wincenta Ferreriusza, ok. 1468–70 — kościół Santi Giovanni e Paolo, Wenecjafot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Berruguete Pedro, Św. Dominik zwyciężający wilka herezji, ok. 1500 — Museo del Prado, Madryt fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Kraków, kościół Św. Trójcy (dominikanów) fot. P. Jamski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Stwosz Wit, płyta nagrobna Kallimacha, odlew, warsztat Vischerów, 1496–1500, kościół Dominikanów w Krakowiefot. M. Kowalewski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia