denudacja

denudacja

[łac. denudatio ‘obnażanie’],

współdziałanie procesów egzogenicznych: wietrzenia, ruchów masowych i erozji prowadzące do obnażania podłoża skalnego, zrównywania wyniosłości na powierzchni Ziemi i — ogólnie — do obniżania kontynentów.

Przebieg denudacji na danym obszarze, która wg W.M. Davisa ma charakter cykliczny (geomorfologiczny cykl), zależy od tego, jakie typy procesów niszczących mają przewagę, co jest wynikiem warunków klim. i czynników endogenicznych, gł. ruchów tektonicznych. Obecnie najbardziej rozpowszechniona na kuli ziemskiej jest denudacja w klimacie umiarkowanym, zw. też denudacją normalną, w której gł. czynnikiem rzeźbotwórczym jest erozja rzeczna; denudacja glacjalna, denudacja peryglacjalna, denudacja pustynna i in. występują na mniejszych obszarach. Procesy denudacyjne zachodzą bardzo powoli, generalnie — w tempie centymetrów na tysiąclecie, lokalnie mogą przebiegać znacznie szybciej (najszybciej — na szczytach górskich). Denudacja rzadko doprowadza do wytworzenia się rozległych powierzchni zrównania, gdyż zwykle pod wpływem ruchów tektonicznych lub zmian klimat. następuje odnowienie erozji i odmłodzenie rzeźby danego obszaru.