chemosynteza

chemosynteza

[gr.],

biochem. typ odżywiania bakterii;

polega na wiązaniu dwutlenku węgla i produkcji materii organicznej kosztem energii chemicznej uzyskiwanej w procesach utleniania niektórych substancji nieorganicznych: wodoru, siarki, siarkowodoru, amoniaku, żelaza(II); proces analogiczny do fotosyntezy, lecz zachodzący bez udziału światła; do chemosyntezy są zdolne nieliczne gatunki bakterii, zwane chemoautotrofami, z których najważniejsze to: 1) bakterie wodorowe, utleniające wodór cząsteczkowy do wody, 2) bezbarwne bakterie siarkowe, utleniające zredukowane związki siarki (siarczki, tiosiarczany, politioniany) oraz siarkę pierwiastkową do siarczanów(VI), 3) bakterie nitryfikacyjne, utleniające jony amonowe NH₄⁺ do azotanów(III) i azotany(III) do azotanów(V) (nitryfikacja), 4) bakterie żelaziste, utleniające jony żelaza Fe²⁺ do jonów Fe³⁺. Proces chemosyntezy odgrywa ważną rolę w krążeniu pierwiastków w przyrodzie, a także w tworzeniu się niektórych złóż, np. azotanów (saletry), rud żelaza, manganu.