Teleskop Kosmiczny Hubble’a
 
Encyklopedia PWN
Teleskop Kosmiczny Hubble’a
[t. k. habla],
Hubble Space Telescope (HST),
satelitarne obserwatorium astronomiczne skonstruowane przez NASA (przy współudziale ESA), jeden z najważniejszych instrumentów astronomicznych XX w.;
wyniesiony 24 IV 1990 na orbitę okołoziemską o wysokości 610 km przez wahadłowiec Discovery. Teleskop Kosmiczny Hubble’a jest wyposażony w największe, spośród dotychczas umieszczonych na orbicie, zwierciadło o średnicy 2,4 m i zdolności rozdzielczej 0,1″, sprzężone z 5 przyrządami optycznymi (2 kamery, 2 spektrografy, 1 fotometr) działającymi w zakresie światła widzialnego, promieniowania nadfioletowego i w bliskiej podczerwieni. Zasilany jest z baterii słonecznych, stabilizację i orientację trójosiową w przestrzeni zapewnia zespół żyroskopów. Dzięki wyniesieniu ponad atmosferę ziemską Teleskop Kosmiczny Hubble’a ma zdolność rozdzielczą i zakres widmowy niedostępne dla teleskopów naziemnych i dzięki temu umożliwił zidentyfikowanie obiektów wielokrotnie bardziej odległych i kilkadziesiąt razy słabszych od identyfikowanych poprzednio, w tym także w tłumionym przez atmosferę ziemską bliskim nadfiolecie i podczerwieni. Do najważniejszych osiągnięć Teleskopu Kosmicznego Hubble’a można zaliczyć obserwacje powstawania i ewolucji gwiazd, w tym początkowych i końcowych stadiów ich życia (m.in. szczegółowe obserwacje supernowych oraz mgławic planetarnych), obserwacje centrów galaktyk, w tym i naszej Galaktyki (co umożliwiło wykazanie istnienia w nich masywnych czarnych dziur), obserwacje obiektów powstałych po wystąpieniu błysków gamma (rozbłyski gamma), a także obserwacje morfologii i ewolucji bardzo odległych, a zatem powstałych w znacznie młodszym Wszechświecie, galaktyk; badania przeprowadzone za pomocą Teleskopu Kosmicznego Hubble’a umożliwiły wyznaczenie ze znacznie większą dokładnością niż poprzednio stałej Hubble’a (a dzięki niej wieku Wszechświata) i odkrycie faktu rosnącej prędkości jego ekspansji.
Teleskop Kosmiczny Hubble’a od początku był przewidziany do regularnej konserwacji i napraw w kosmosie. Pierwsze usterki ujawniły się po umieszczeniu go na orbicie, m.in. niewłaściwy kształt zwierciadła głównego; XII 1993 załoga wahadłowca Endeavour przechwyciła teleskop i przywróciła mu pełną sprawność. W trakcie eksploatacji przyrządy i wyposażenie Teleskopu Kosmicznego Hubble’a były sukcesywnie wymieniane i modernizowane.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Planetoida Westa, obraz planetoidy Westa uzyskany za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’afot. B. Zellner, P. Thomas/NASA
Mgławica Orzeł M16 fot. NASA
Narodziny gwiazd w Wielkim Obłoku Magellana fot. M. Heydari-Malayeri (Paris Observatory)/NASA
Mgławica 30 Doradus fot. NASA
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia