Szwecja. Gospodarka

Szwecja. Gospodarka.

Szwecja jest wysoko rozwiniętym krajem przemysłowym; produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wg parytetu siły nabywczej wynosi 36,5 tys. dolarów USA (2007); średnie roczne tempo wzrostu PKB 1986–90 wyniosło 2,3%; pogorszenie koniunktury gospodarczej nastąpiło na początku lat 90. i trwało do 1993 (spadek PKB 1,1–2,2%); od 1994 stopniowy wzrost PKB (średnio rocznie 3,0%), 2007 — 2,6%; w 2005 przemysł i budownictwo wytworzyły 28,9% jego wartości, rolnictwo (z leśnictwem i rybołówstwem) — 1,4%, usługi — 69,8%; roczna inflacja jest bardzo mała — 1,7% (2007). Gospodarka Szwecji charakteryzuje się znacznym udziałem sektora państwowego, do którego w całości należy transport kolejowy i łączność, w znacznym stopniu górnictwo i energetyka oraz hutnictwo, przemysł zbrojeniowy, a ponadto cechuje ją duża koncentracja produkcji i kapitału w wielu spółkach, m.in.: Ericsson, Volvo, SAAB, Alfa Laval, przy silnych powiązaniach międzynarodowych.

Przemysł.

Znaczną rolę w gospodarce Szwecji odgrywa eksploatacja bogactw naturalnych, zwłaszcza surowców miner., w tym wysokoprocentowych rud żelaza oraz lasów i  zasobnych w energię rzek; Szwecja jest największym w Europie producentem rud żelaza, które eksploatuje się w 2 regionach, w północnej części Norrlandu (gł. ośr.: Kiruna, Gällivare) oraz w okręgu Bergslagen w środkowym Svealandzie (gł. ośr.: Grängesberg, Borlänge); wydobywa się ponadto rudy miedzi, cynku, ołowiu, niklu, chromu, kobaltu, uranu, złoto, srebro. Energetyka jest wysoko rozwinięta; produkcja energii elektr. 133 mld kW·h (2003) — 14,8 tys. kW·h na 1 mieszk. (3. miejsce w świecie, po Norwegii i Kanadzie), po 46% wytwarzają elektrownie wodne (zlokalizowane gł. na rzekach Norrlandu, zwłaszcza na Lule, Skellefte, Ume, Ångerman i Indals) oraz elektrownie jądrowe, ok. 8% produkują elektrownie cieplne.

Główne gałęzie przemysłu przetwórczego — maszyn. i metal. (obrabiarki, maszyny górnicze i roln., łożyska toczne, broń i in. wyroby), mają największe ośr. produkcji w Sztokholmie, Eskilstunie, Örebro, Karlskoga, Jönköping, Huskvarnie i Kirunie, samochodowy — w Göteborgu, Olöfstrom, Södertälje, Skövde, Tröllhättan, Köping i Kalmarze, lotn. — w Linköping i Trollhättan, stoczniowy — w Karlskronie, Uddevali, Göteborgu, Kalmarze, Malmö i Landskronie, elektrotechniczny i elektroniczny — w Vasterås, Ludvika, Sztokholmie, Karlskronie, Norrköping, Gävle i Hälsingborgu, hutnictwo żel. — w Sandviken, Hofors, Avesta, Fagersta, Borlänge, Oxelösund, Karlskoga, Trollhättan i Luleå, hutnictwo metali nieżel. — w Västerås, Sundsvall, Skellefteå, Finspång i Hälsingborgu, chem. — w Hälsingborgu, Trelleborgu, Göteborgu, Norrköping, Södertälje, Sztokholmie i Karlskoga, włók. i odzież. — w Borås, Örebro, Halmstad, Uddevalli i in. ośr., gł. w Skanii; Szwecja ma wysoko rozwinięty przemysł drzewny i celulozowo-papierniczy — w produkcji papieru i tektury na 1 mieszk. (1235 kg papieru i tektury) zajmuje 2. miejsce w świecie, po Finlandii; gł. ośr. produkcji w tej gałęzi są zlokalizowane u ujść rzek uchodzących do Zat. Botnickiej (Karlsborg, Piteå, Umeå, Husum, Kramfors, Bergeforsen, Sundsvall, Iggesund, Gävle, Skutskär) i jez. Wener (Grums, Skoghall) oraz w Borlänge nad rz. Dal i licznych mniejszych w południowej części kraju; pozostałe gałęzie przemysłu: spoż. (gł. na południu, zwłaszcza mleczarski i cukr.), porcelanowy, szklarski, materiałów budowlanych.

Rolnictwo.

Rolnictwo zaspokaja potrzeby wewnętrzne Szwecji mimo niewielkiej powierzchni gruntów ornych i sadów, zajmujących 6,2% pow. kraju oraz użytków zielonych — 1,2% pow.; podstawą rolnictwa jest hodowla bydła (1,6 mln szt., 2004), gł. mlecznego (produkcja mleka od 1 krowy — 8,0 tys. kg) w południowej i środkowej Szwecji, trzody chlewnej na mięso (1,9 mln szt.), gł. na południu, owiec (450 tys.), gł. na Gotlandii i Olandii, oraz drobiu (7,4 mln); za kołem podbiegunowym hodowla reniferów (234 tys.). Uprawia się (gł. na południu): jęczmień, owies, pszenicę, buraki cukrowe, rzepak, żyto, ziemniaki; na południu także warzywnictwo i sadownictwo. Ważnym działem gospodarki jest nowocz. i racjonalne leśnictwo; lasy zajmują 66% pow. kraju; pozyskanie drewna, gł. w północnej i środkowej części kraju, wyniosło 67,3 hm³ (2,0% produkcji świat., 2003). Tradycyjnym zajęciem ludności w regionach nadmor. i nad jeziorami jest rybołówstwo (286,8 tys. t); na morzach Bałtyckim i Północnym poławia się gł. śledzia (66,8 tys. t, 2001); gł. porty rybackie: Göteborg, Kalmar, Visby.

Turystyka.

Rozwinięta turystyka — 2005 Szwecję odwiedziło blisko 7,6 mln turystów; wpływy z turystyki wyniosły 6,5 mld dol. USA; gł. regiony turyst.-wypoczynkowe: wybrzeża Morza Bałtyckiego oraz wyspy: Gotlandia i Olandia, kraina Dalarna z jeziorami (największe Siljan), północna część Norrlandu (Laponia), G. Skandynawskie.

Transport i łączność.

W transporcie największe znaczenie mają samochody; 2002 w użytkowaniu było 770 tys. samochodów ciężarowych i 4,0 mln osobowych — 458 pojazdów osobowych na 1000 mieszk.; łączna długość dróg wynosi 425 tys. km, z czego 132 tys. km to drogi o utwardzonej nawierzchni (2003), linii kol. — 11,5 tys. km, w tym zelektryfikowanych — 9,4 tys. km (2005); ważną rolę w przewozach towarowych i osobowych odgrywają połączenia promowe (samochodowe i kol.) z państwami nadbałtyckimi, Norwegią i Wielką Brytanią, a ponadto żegluga mor. (flota handl. 2006 — 2,4 mln DWT), w tym kabotażowa, oraz żegluga śródlądowa w środkowej Szwecji; gł. porty mor.: Göteborg, Luleå, Hälsingborg, Trelleborg, Malmö, Sztokholm; przeładunek w portach mor. 144,2 mln t (2004); rozwinięty transport lotn. — międzynar. porty lotn.: Arlanda na zachód od Sztokholmu, Märsta na południe od Uppsali, Göteborg, Malmö; Szwecja ma wysoko rozwiniętą infrastrukturę łączności; 6,4 mln abonentów telefonii stacjonarnej (2004 na 1000 mieszk. przypadało 727 aparatów telefonicznych), w użytkowaniu 8,4 mln telefonów komórkowych.

Handel zagraniczny.

Wartość eksportu 131,6 mld dol. USA, importu 112,5 mld dol. USA (2005) — bilans dodatni, przy ujemnych bieżących obrotach płatniczych (1995–2003 wartość towarów eksportowanych spadła o 4%, a towarów importowanych wzrosła o 11%) i dodatnich kapitałowych; eksport: maszyny i samochody, sprzęt telekomunik., farmaceutyki, papier i wyroby papierowe, drewno, ruda żelaza, stal; import: maszyny i urządzenia, środki transportu, ropa naft. i produkty naft., artykuły żywnościowe, odzież; handel gł. z Niemcami, Danią, Norwegią, Wielką Brytanią, Finlandią.

Göteborg, port (południowa Szwecja)