Szwecja. Polonia i Polacy
 
Encyklopedia PWN
Szwecja. Polonia i Polacy.
W 2. poł. XIX w. w Szwecji znaleźli schronienie pol. emigranci polit. (m.in. H. Bukowski), a pod koniec XIX w. przybyły pierwsze grupy robotników pol. (z Danii), zatrudnianych gł. w rolnictwie; Polacy skupiali się gł. w południowej Szwecji. W 1917–18 w Sztokholmie działało Przedstawicielstwo Kom. Nar. Polskiego w Paryżu; w okresie międzywojennym istniał Związek Polaków Zamieszkałych w Szwecji. Od X 1939 w Szwecji pojawiali się marynarze pol. okrętów podwodnych i uciekinierzy z Polski; 1945 przybyło ok. 15 tys. Polaków; po 1945 część wróciła do kraju, część emigrowała do Ameryki Północnej i Ameryki  Południowej oraz Australii. W 1945 powstała Rada Uchodźstwa Pol., a 1953 ustanowiono Pol. Misję Katol. w Szwecji z siedzibą w Malmö. W 1955 liczbę Polaków w Szwecji szacowano na 2–3 tys.; kolejna znaczniejsza fala Polaków napłynęła w wyniku wydarzeń marcowych 1968 w Polsce — ok. 5 tys. Polaków pochodzenia żydowskiego; 1970 w Szwecji było ok. 11 tys. osób pol. pochodzenia. W latach 70. i 80. trwała duża emigracja sezonowa z Polski; Polacy byli zatrudniani gł. w rolnictwie, hotelarstwie, służbie zdrowia. W 1977 powstał Centralny Związek Organizacji Polonijnych w Szwecji, 1991 przekształcony w Zrzeszenie Organizacji Polonijnych w Szwecji (przewodniczący R. Olejnik, organ prasowy kwartalnik „Polonia”); 1982 powstał Kongres Polonii (przewodniczący R. Koba, organ prasowy mies. „Słowo Kongresu”). W latach 80. napłynęła liczna emigracja polit.; 1982–89 działało w Szwecji Biuro Informacyjne „Solidarności”. W 2. poł. lat 80. zwiększyło się w Szwecji zainteresowanie Polską; działają m.in. Szwedz.-Pol. Towarzystwo Ekon., Szwedz.-Pol. Tow. Ochrony Środowiska. Na przeł. 1990 i 1991 mieszkało w Szwecji ok. 40 tys. osób pol. pochodzenia (w tym ponad 21 tys. miało obywatelstwo szwedz.); gł. ośr. Polonii: Sztokholm, Malmö, Göteborg, Landskrona, Norrköping, Gävle. Znani przedstawiciele Polonii szwedz.: slawista — J. Trypućko, sinolog — J. Święcicki, historyk — J. Lewandowski, onkolog i polityk — J. Einhorn, artysta grafik — Cz. Słania, dziennikarze — L. Garczyński-Gąsowski i M. Zaremba.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia