Partowie
 
Encyklopedia PWN
Partowie,
mieszkańcy starożytnej prowincji Partia (obecnie w północno-wschodnim Iranie);
Partia znalazła się w granicach imperium Achemenidów w czasach Cyrusa I; w buncie, jaki ogarnął imperium po wstąpieniu na tron Dariusza I Wielkiego, mieszkańcy Partii udzielili poparcia Medowi Frawartiszowi — armia perska pod wodzą ojca Dariusza Wielkiego — Hystaspesa, który był w tych czasach satrapą Partii, stoczyła na jej terenie 2 bitwy z buntownikami; w bitwie pod Gaugamelą wojska partyjskie pod dowództwem Fratafarnesa wspierały Dariusza III Kodomanusa; 333 Fratafarnes poddał się Aleksandrowi III Wielkiemu, zatrzymując urząd satrapy Partii i Hyrkanii; w połowie III w. p.n.e. władzę nad prowincją przejął król plemienia Parnów, Arsakes I.
Sztuka. Położenie geograficzne państwa Partów sprawiło, że ich sztuka (250 p.n.e.–226 n.e.) wywodziła się z różnych tradycji i nie miała jednorodnego charakteru. Oddziaływały na nią tradycje artystyczne środkowoazjatyckie, późnobabilońskie, achemenidzkie, Zakaukazia i hellenistyczne. Do czasów współczesnych zachowały się przede wszystkim zabytki architektury. Miasta zakładano na planie koła, z cytadelą pośrodku (często na sztucznym podwyższeniu), fortyfikowane (Hatra, Ktezyfont); budowle wznoszono z suszonej i palonej cegły oraz kamienia; powszechnie stosowano konstrukcję łuku, sklepienia kolebkowe. W pałacach królewskich pomieszczenia skupiały się wokół centralnego dziedzińca z równoległymi iwanami ; fasady pałaców (niekiedy kilkukondygnacyjne) zdobiono m.in. kolumnami, pilastrami, arkadami, wnętrza zaś — kolorowymi stiukami, malowidłami, terakotowymi płaskorzeźbami (Hatra, Aszur, Kuh-e Chodża); podobna była struktura świątyń; nadal wznoszono irańskie świątynie ognia; w domach mieszkalnych stosowano również iwany. Typowym grobowcem było mauzoleum na planie kwadratu. Rzeźbę, reprezentowaną przez antropoidalne sarkofagi, reliefy na skałach (m.in. sceny walki, polowań, triumfu), plastykę wotywną z brązu, kamienia i gliny, cechował frontalizm, sztywność i statyczność; pojawiły się próby ujęcia portretowego; wysoki poziom osiągnęło rzemiosło artystyczne (biżuteria, wyroby z metalu i glazurowana ceramika).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia