Ojcowie Kościoła

Ojcowie Kościoła,

starożytni pisarze-teologowie chrześcijańscy, żyjący od II do przełomu VII i VIII w., których pisma wywarły znaczny wpływ na wykrystalizowanie się doktryny chrześcijańskiej i jej obronę przed herezjami;

wyodrębnieni spośród innych pisarzy kościelnych na podstawie następujących kryteriów: działalność we wczesnym okresie chrześcijaństwa (antiquitas), głoszenie prawowiernej nauki (doctrina ortodoxa), świętość życia (sanctitas vitae) oraz powszechne uznanie przez Kościół (approbatio ecclesiae); określenie ojciec było nadawane przez gminę biskupom i nauczycielom w dowód miłości i szacunku; z biegiem czasu niektórzy z nich urastali do rangi ogólnokościelnych autorytetu w sprawach wiary i zostali uznani za szczególnych świadków nauki Kościoła; dorobek teologiczny epoki Ojców Kościoła jest istotnym składnikiem tradycji kościelnej i jednym ze źródeł teologii chrześcijańskiej; w katolicyzmie i prawosławiu jednomyślna opinia Ojców Kościoła jest uznawana za normę wiary. Do najbardziej znanych Ojców Kościoła i pisarzy kościelnych należą: a) greccy: Ojcowie Apostolscy, Justyn, Ireneusz z Lyonu, Hipolit Rzymski, Klemens z Aleksandrii, Orygenes, Grzegorz Cudotwórca, Euzebiusz z Cezarei, Atanazy Wielki, Dydym Ślepy, Cyryl Jerozolimski, Bazyli Wielki, Grzegorz z Nazjanzu, Grzegorz z Nyssy, Epifaniusz z Salaminy, Jan Chryzostom, Cyryl Aleksandryjski, Teodoret z Cyru, Pseudo-Dionizy, Maksym Wyznawca, Jan z Damaszku; b) łacińscy: Tertulian, Cyprian z Kartaginy, Laktancjusz, Hilary z Poitiers, Ambroży, Rufin z Akwilei, Hieronim ze Strydonu, Augustyn z Hippony, Jan Kasjan, Wincenty z Lerynu, Leon I Wielki, Benedykt z Nursji, Boecjusz, Grzegorz I Wielki, Izydor z Sewilli, Beda Czcigodny; c) wschodni: Efrem Syryjczyk, Jakub z Sarug (pochodzenia syryjskiego), Mesrob (pochodzenia ormiańskiego); 8 spośród Ojców Kościoła został przyznany tytuł Doktora Kościoła; starożytnych teologów chrześcijańskich, nie spełniających wszystkich spośród wymienionych warunków, nazywa się pisarzami kościelnymi; oprócz znaczenia religijnego pisma Ojców Kościoła mają też duże walory literackie, zajmują ważne miejsce w literaturze powszechnej, zwłaszcza greckiej i rzymskiej.