Guptowie

Guptowie,

dynastia panująca ok. 320–ok. 540 w historycznym państwie Magadha (północne Indie, stolica Pataliputra).

Umocnił on swoją pozycję przez małżeństwo z Kumaradewi, księżniczką z rodu Liććhawich, używał tytułu maharadżadhiradża [‘wielki król królów’]; 330 oficjalnie przekazał władzę synowi Samudragupcie (zm. ok. 375), który rozszerzył granice imperium na całą dolinę Gangesu; jego zwierzchność uznawali władcy wschodniego Bengalu, Asamu, Nepalu, wschodniej części Pendżabu oraz część plemion w Radźasthanie; Ćandragupta II (375 lub 380–414), zwany Wikramaditją [‘słońce dzielności’], przejął władzę po walce z bratem Ramaguptą, rozciągnął zwierzchność Guptów na południu; 388–409 opanował Gudźarat, Malwę i Kathijawar (Saurasztra); aby umocnić południowe granice, zawarł sojusz z Wakatakami (Berar), oddając ich władcy swą córkę za żonę; zdobył dostęp do morza i rozszerzył swe wpływy handlowe; za rządów Kumaragupty (414–455) państwo dotknęły najazdy Heftalitów (Biali Hunowie); jego syn Skandagupta (455–467) utrzymywał jeszcze swe pozycje w konfrontacji z Heftalitami; pod panowaniem następnych władców nastąpił rozkład państwa i upadek dynastii, która utrzymała się tylko w granicach Magadhy. Okres panowania Guptów był złotym wiekiem w historii Indii (spokój, dostatek, rozwój gospodarki i handlu, rozkwit nauki, sztuk pięknych i literatury).