Asam, hindi Asam, ang. Assam 
,
stan w północno-wschodnich Indiach, położony na północ i wschód od Bangladeszu;
,
Asam
Encyklopedia PWN
pow. 78,4 tys. km2, 28 mln mieszk. (2008), gł. Asamczycy i Bengalczycy; stol. Dispur (k. Gauhati); powierzchnia nizinna (wschodnia część aluwialnej Niz. Hindustańskiej), przecięta szeroką doliną Brahmaputry, na północy podnóże Himalajów, na południu masyw górski (wysokość do 1363 m); ok. 1/3 pow. zajmują wilgotne lasy równikowe. Podstawą gospodarki Asamu jest uprawa herbaty (połowa zbiorów krajowych i 3/4 eksportu Indii) oraz juty, ryżu, trzciny cukrowej, bawełny; hodowla jedwabnika; przemysł spoż. (gł. herbaciany), drzewny, cementowy; niewielkie wydobycie i przetwórstwo ropy naftowej (2 rafinerie w pobliżu Gauhati); rozwinięte rzemiosło (gł. tkactwo); eksploatacja lasów; gł. szlak komunik. stanowi Brahmaputra oraz linia kol. i drogowa biegnąca wzdłuż jej doliny. We wschodniej części Asamu Park Nar. Kaziranga wpisany na Listę Świat. Dziedzictwa Kult. i Przyr. UNESCO.
Historia.W literaturze sanskr. z okresu dyn. Guptów znany jako Kamarupa. W IV–VII w. niepodległe państwo sprzymierzone z imperium Guptów, opisywane przez chiń. podróżnika Xuanzanga, który 643 był gościem króla Kumary Bhaskarawarmana; w XIII w. podbity przez birmańskie plemię Ahomów, którzy stopniowo ulegli hinduizacji; XV–XVII w. królestwo Ahomów odpierało najazdy cesarzy mogolskich z Indii; 1817–26 pod panowaniem Birmy, potem Wielkiej Brytanii, która rozwinęła tam skuteczną działalność misyjną. Od 1919 samodzielna prowincja; 1947 część Asamu (okręg Silhat) włączono do Pakistanu, resztę do Indii. Od 1950 samodzielny stan ze stol. w Śilongu (1972 przeniesiono stol. do Dispuru). Zróżnicowanie etniczne Asamu było przyczyną separatyzmów plemion górskich. W 1956 obszar Tripury uzyskał status terytorium związkowego (od 1972 — stanu), 1963 wyodrębniono stan Nagaland (terytorium plemienia Nagów), 1972 — Mizoram (terytorium plemienia Mizów). W 1970 na obszarach plemiennych okręgów Garo, Khasi i Dźajantija powstał stan Meghalaja. W 1972 od Asamu zostało odłączone Terytorium Północno-Wschodnie jako stan Arunaćal Pradeś. W latach 80. walkę o własny stan podjęło bez powodzenia plemię Bodo. Słabo zaludniony Asam był terenem migracji z Bangladeszu i Nepalu ludności bengalskiej, która zdominowała gospodarkę. Stało się to powodem narastania nacjonalizmu asamskiego i rozruchów, które od 1983 pochłonęły tysiące ofiar. W 1985 wszyscy imigranci przybyli przed 1966, dzięki interwencji rządu centralnego Indii, otrzymali obywatelstwo asamskie. Kryzys gosp. i społ. stał się przyczyną wzrostu znaczenia Zjednoczonego Frontu Wyzwolenia Asamu, zdelegalizowanego, jako secesjonistyczny, 1990. Ze względu na sytuację polit. w Asamie wielokrotnie wprowadzano stan wyjątkowy i rządy prezydenckie.
