Nalanda,
miejscowość w północnych Indiach, w stanie Bihar, na Niz. Gangesu, przy drodze z Patny do Gaja.
Nalanda
Encyklopedia PWN
Słynny buddyjski uniwersytet, zał. 427, wg tradycji przez króla Kumaraguptę (Guptowie); wg przekazów chiń. pielgrzymów buddyjskich z VII w., mogło się tam uczyć 10 tys. studentów, przybywających z różnych krajów buddyjskich; 1199 zniszczony przez muzułmanów; od 1951 siedziba Międzynar. Centrum Studiów Buddyjskich. Zespół klasztorów (wihara), stup i świątyń buddyjskich (ćajtja) z V w. i późniejszych, wzniesiony na planie prostokąta, obejmujący m.in. Wielką Stupę (V w., wielokrotnie przebudowywana) otoczoną mniejszymi, 10 budowli klasztornych, 3 świątynie mieszczące pozostałości olbrzymich rozmiarów glinianych posągów; w celach klasztornych odnaleziono wiele figur brązowych z VII–VIII w., gł. postacie Buddy, bodhisattwów i in. bóstw panteonu buddyjskiego; w pobliżu świątyń odnaleziono rzeźby kamienne, przedstawiające m.in. Awalokiteśwarę (obecnie w muzeum archeol. w N.).
