Gruzja. Gospodarka

Gruzja. Gospodarka.

Do XII 1991 kraj przemysłowo-rolniczy, o gospodarce centralnie planowanej; reforma systemu gospodarczego w stadium początkowym; od 1992 członek Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Banku Światowego i Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (pomoc przeznaczona głównie na modernizację instalacji naftowe w porcie Batumi i rozbudowę portu Poti); gospodarka zniszczona wojnami domowymi (konflikty etniczne). PKB wg parytetu siły nabywczej wynosi 4,2 tys. dolarów USA na 1 mieszkańca (2007).

Przemysł.

Wydobycie węgla kam., rud manganu, ropy naft., ponadto molibdenu, rtęci, złota, barytu; kamieniołomy marmurów; produkcja energii elektrycznej 8,6 mld kW · h (2003); elektrownie gł. wodne (Enguri 1600 MW, na rz. Rioni i Chrami), największa elektrownia cieplna w Tbilisi (1280 MW); przemysł elektrotechniczny, maszyn. (obrabiarki, maszyny roln.), precyzyjny, chem. (nawozy sztuczne, włókna syntet.), metalurg., rafineryjny, środków transportu (tabor kol.), materiałów budowlanych; dawne tradycje ma przemysł herbaciany, winiarski, owocowo-warzywny, tytoniowy; gł. gałęzie przemysłu lekkiego: jedwabn., wełn., skórz.-obuwn.; rozlewnie wód miner. Bordżomi. Gruzja jest ważnym producentem win, koniaków.

Rolnictwo.

Łąki i pastwiska zajmują 28% pow. kraju, grunty orne — 11%, plantacje — 4%; nawadnianiem jest objęte 389 tys. ha (kanały Alazański, Tiripoński, Samgorski), osuszono 151,4 tys. ha (gł. na Niz. Kolchidzkiej); najważniejsze uprawy: herbata, winorośl, drzewa cytrusowe (mandarynki, cytryny); gł. zboża: kukurydza i pszenica; rośliny przem.: słonecznik, tytoń, buraki cukrowe, olejkodajne, drzewo tungowe; rośliny paszowe (ok. 1/2 areału upraw); hodowla bydła, owiec i kóz, trzody chlewnej oraz jedwabników. Ważne miejsce zajmuje drobiarstwo i pszczelarstwo.

Turystyka.

Znane uzdrowiska: Gagra, Nowy Aton, Picunda, Kobuleti (na wybrzeżu), Abastumani, Bordżomi, Ckaltubo (klim.-balneolog.); liczne ośr. turyst.-wypoczynkowe, narciarskie oraz alpinizmu (Awadchara, Mestia, Oni, Szowi, Kazbegi). Wpływy z turystyki 147 mln dol. USA (2003).

Transport i łączność.

Transport kol., dł. linii (wszystkie zelektryfikowane) 1,6 tys. km; drogi samoch. 20,2 tys. km (w tym ok. 20 tys. km o twardej nawierzchni); linie transkaukaskie: kol. (dł. 180 km) i autostrada (tunel pod Przełęczą Rocką na wys. 2996 m) oraz szosa czarnomor. (Noworosyjsk–Batumi) łączą Gruzję z Rosją; przez Przełęcz Krzyżową przechodzi Gruzińska Droga Wojenna z Tbilisi do Władykaukazu (Osetia Północna); gł. porty: Batumi, Poti, Suchumi; międzynarodowy port lotniczy — Tbilisi; rurociąg naft. Baku–Batumi, gazociągi (1,7 tys. km) z Rosji i Azerbejdżanu. Sieć telefoniczna słabo rozwinięta (liczba abonentów od 40 na wsiach do 200 w miastach, na 1000 mieszk.); w użyciu 841 tys. telefonów komórkowych.

Handel zagraniczny.

2005 wartość eksportu wynosiła 1,4 mld dol. USA, importu — 2,5 mld dol. USA. W imporcie najważniejsze: ropa naft. i gaz ziemny, maszyny i sprzęt transportowy, żywność; gł. towary eksportu: artykuły rolno-spoż., zwłaszcza owoce cytrusowe, herbata i tytoń, oraz metale, tekstylia i chemikalia; gł. partnerzy handl.: USA, Rosja, Turcja, Turkmenistan, Azerbejdżan, Ukraina.

Suchumi, uprawa tytoniu (Gruzja)