Centrolew
 
Encyklopedia PWN
Centrolew,
potoczna nazwa sojuszu politycznego klubów sejmowych 6 stronnictw centrum i lewicy parlamentarnej: ChD, NPR, PSL „Piast”, PPS, PSL „Wyzwolenie”, Stronnictwo Chłopskie, zawartego 14 IX 1929 w celu skonsolidowania antyrządowej opozycji pod hasłami demokracji parlamentarnej w Polsce.
Stronnictwa Centrolew zorganizowały 29 VI 1930 w Krakowie Kongres Obrony Praw i Wolności Ludu pod hasłami: 1) ustąpienia rządu J. Piłsudskiego, 2) utworzenia konstytucyjnego rządu opartego na zaufaniu społeczeństwa; Centrolew poszukiwał poparcia społecznego; na 14 września przygotowywał masowe wiece i demonstracje w 21 miastach (doszło do starć z policją, byli zabici i ranni); 29 sierpnia prezydent rozwiązał parlament; 9/10 września rozpoczęły się aresztowania głównych działaczy Centrolewu (m.in. H. Lieberman, N. Barlicki, A. Pragier, S. Dubois, M. Mastek, A. Ciołkosz, K. Bagiński, J. Putek, W. Witos, W. Kiernik, K. Popiel, A. Sawicki, A. Dębski, J. Leszczyński, A. Wysłocki, W. Korfanty); osadzono ich w więzieniu w Brześciu n. Bugiem (brzeski proces). W wyborach 16 listopada stronnictwa Centrolewu wystąpiły z listą (nr 7) pod nazwą Związek Obrony Prawa i Wolności Ludu; naciski administracji państwowej (m.in. unieważnienie list w 11 okręgach wyborczych) i brak zdecydowanego poparcia społecznego nie pozwoliły na osiągnięcie przewagi w parlamencie (79 mandatów poselskich i 13 senatorskich). Na początku 1931, wskutek porażki wyborczej, a także wewnętrznych rozdźwięków politycznych, nastąpił rozpad Centrolewu.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Centrolew, kongres w Krakowie, 1930 fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia