Azerbejdżan. Film

Azerbejdżan. Film.

Założone 1916 w Baku Tow. Akcyjne „Filma” wyprodukowało pierwsze azerbejdżańskie filmy fabularne (m.in. B. Swietłowa, z udziałem popularnego aktora H. Arablińskiego, następnie W. Balluzeka). Po ustanowieniu władzy sowieckiej kina i produkcję film. upaństwowiono; masowo powstawały filmy opiewające idee rewolucyjne, a krytykujące religię i obyczaje muzułm. (m.in. A.M. Szärifzadä, A. Jałowoj), głoszące potrzebę emancypacji kobiet w duchu ideologii komunist. (m.in. Szärifzadä, H. Bek-Nazarow); w latach 30. ton propagandowo-rewolucyjny stał się dobitniejszy, dominujące tematy to: walka z kułakami, bohaterstwo rewolucyjne i heroizm pracy; wysoki poziom artyst. osiągnęły jedynie filmy Gruzina N. Szengełai, a także twórczość R.A. Tuchmasibu i N. Leszczenki. W latach 50. i 60. treści ideol. stały się mniej natrętne, a tematyka filmów rodzimych bardziej różnorodna; oprócz tematów ogólnosowieckich (rewolucja, wojna) pojawiły się hist., związane z tradycją lokalną oraz kulturą tur. i perską. W latach 70. i 80. produkcja film. wzrosła; rozwinęła się twórczość rodzima, gł. dramaty współcz. (m.in. A. Ibrahimow, S. Mahmudbekow, H.M. Seidbeli, T.M. Tagizadä); zaczęła tworzyć nowa generacja reżyserów (m.in. H. Asimzade, A. Babajew, M. i R. Ibrahimbekow, T. Ismaiłow, E. Kulijew).

Janusz Gazda