Azerbejdżan. Warunki naturalne
 
Encyklopedia PWN
Azerbejdżan. Warunki naturalne.
Na północy wznoszą się pasma górskie południowo-wschodniej części Wielkiego Kaukazu (Bazardüzü dağı 4466 m, Şahdağ 4243 m), pocięte głębokimi dolinami rzek, ograniczone od wschodu nadbrzeżną Niz. Samur-Dywiczyńską. Część zachodnią zajmują pasma górskie Małego Kaukazu: G. Sewańskie, Murovdağ (Gamış dağı, 3724 m), G. Karabaskie. Na południowo-wschodnim krańcu wznoszą się G. Tałyskie (wysokość do 2492 m), oddzielone od wybrzeża Niz. Lenkorańską. Najważniejszą gospodarczo część Azerbejdżanu stanowi rozległa, aluwialna Niz. Kurańska, obniżająca się ku M. Kaspijskiemu; większość jej powierzchni zajmuje depresja (do 27 m p.p.m.). Linia brzegowa słabo rozczłonkowana, z dogodnymi zatokami (Apszerońska, Bakińska, Qızılağac). Klimat podzwrotnikowy, na większej części obszaru suchy (tylko na Niz. Lenkorańskiej wilgotny), silnie zróżnicowany w związku z urozmaiconą rzeźbą terenu; w górach wykształcone piętra klim.; średnia temperatura na Niz. Lenkorańskiej waha się od 3–4°C w styczniu do 25–26°C w lipcu, na Niz. Kurańskiej odpowiednio od 1–3°C do 26–27°C, w górach (na wys. 2000 m) od ok. –6°C do 14°C; średnia roczna suma opadów na Płw. Apszerońskim i w północnej części wybrzeża wynosi 150–200 mm, na Niz. Kurańskiej 200–300 mm, w wysokich partiach Małego Kaukazu 600–800 mm, na stokach Wielkiego Kaukazu 1200–1300 mm, a na Niz. Lenkorańskiej 1700 mm; opady gł. wiosenne. Rzeki Azerbejdżanu należą do zlewiska M. Kaspijskiego, gł. rz. — Kura oraz jej dopływy: Araks, Şəmkirçay, Ağstafa, Gəncəçay; ok. 250 jezior, w większości pochodzenia polodowcowego. Na nizinach przeważa roślinność półpustynna, w dolnym piętrze gór — stepowa; lasy (dąb, grab, buk) zajmują ok. 10% pow., gł. na stokach Wielkiego Kaukazu i G. Tałyskich; powyżej 2500 m występują łąki wysokogórskie.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia