deterministyczny

Encyklopedia PWN

[łac. determinare ‘ograniczać’, ‘określać’],

filoz. pogląd, zgodnie z którym zajście każdego zdarzenia (zjawiska) jest wyznaczone jednoznacznie przez zdarzenie (zjawisko) poprzedzające je w czasie; stanowi zasadę wyjaśnienia prawidłowości i przewidywania zdarzeń (zjawisk); przeciwieństwo indeterminizmu.

dyfuzja anomalna, błądzenia anomalne,

przypadkowe, niebrownowskie (Browna ruchy) przemieszczanie się obiektów, np. nieregularne szybowanie albatrosów nad powierzchnią oceanu w poszukiwaniu pożywienia lub obserwowane pod mikroskopem nieregularne przeloty bakterii Coli („chemotaksówki”) między przypadkowo rozmieszczonymi chemoatraktantami czy makroskopowe, przypadkowe przemieszczenia jonu He⁴⁺ w nadciekłym helu.

fenomenologia w psychologii i psychiatrii,

psychologia fenomenologiczna badająca różne odmiany intencjonalności.

hipoteza P ≠ NP,

mat. hipoteza w teorii złożoności obliczeniowej stwierdzająca, że klasa problemów rozwiązywanych przez deterministyczne maszyny Turinga w czasie zależnym wielomianowo od rozmiaru wejścia (P) jest różna (dokładniej — mniejsza) od analogicznej klasy dla maszyn niedeterministycznych (NP);

konieczność,

filoz. cecha charakteryzująca przebieg zjawisk i zdarzeń oraz ich wzajemne związki, wyznaczone deterministycznymi (determinizm) prawami rozwoju rzeczywistości, polegająca na nieuchronnym wynikaniu, bezwyjątkowym następstwie lub współwystępowaniu zjawisk;

leninizm,

Koncepcja stworzona i rozwijana przez W. Lenina jako teoria dostosowująca marksizm do nowej sytuacji historycznej, a następnie — w zmodyfikowanej formie — ideologia obowiązująca w państwach komunistycznych.

Encyklopedie i leksykony PWN – zobacz ofertę >>