tworzywa drzewne,
materiały, których podstawowym składnikiem jest drewno;
tworzywa drzewne
Encyklopedia PWN
otrzymywane przez: 1) modyfikację drewna litego metodami mech., chem. lub termiczną; 2) sklejanie (często pod wysokim ciśnieniem i w wysokiej temperaturze) naturalnym lepiszczem (gł. ligniną), klejami org. lub spoiwem mineralnym warstw fornirów, desek, listew (drewno warstwowe z tarcicy, sklejka, stolarska płyta) bądź wiórów (wiórowa płyta), trocin (trocinowa płyta), włókien (pilśniowa płyta, przy której produkcji gł. rolę odgrywa rozwłóknianie drewna i spilśnianie włókien).Zaletą t.d. jest możliwość dostosowania ich właściwości (np. gęstości, wytrzymałości, odporności na ścieranie, nasiąkliwości, pęcznienia, właściwości cieplnych i akustycznych) oraz rozmiarów do wymagań wynikających z zastosowania, a także możliwość ograniczenia ujemnych cech drewna wynikających z jego anizotropowej budowy i higroskopijności oraz wyeliminowania wad budowy anatomicznej (np. sęków). Do d.t. zalicza się przede wszystkim drewno zmodyfikowane, drewno warstwowe i płyty drzewne.
Drewno zmodyfikowane (drewno ulepszone) jest t.d. otrzymywanym z drewna litego przez ścieśnianie (drewno walcowane lub prasowane, np. lignoston) bądź impregnację ciekłymi substancjami chem. w celu jego hydrofobizacji i poprawienia trwałości i odporności na ścieranie (np. lignamon, drewnofen, lignomer). Drewno warstwowe jest t.d. złożonym z warstw drewna różnej grubości, sklejanych i prasowanych; w zależności od zastosowanego ciśnienia rozróżnia się: drewno warstwowe niezgęszczone (klejone z tarcicy lub klejone z fornirów na sklejkę, fornieryt, elkon) oraz drewno warstwowe zgęszczone (lignofol i in. produkty klejenia fornirów o różnym ułożeniu włókien w sąsiednich warstwach). Płyty drzewne są wykonywane z klejonych materiałów drzewnych (płyta stolarska o środku pełnym lub pustakowym), a także drobnych cząstek ligno-celulozowych wiązanych odpowiednim spoiwem (płyty drzewne: wiórowa, trocinowa, paździerzowa, płyta korkowa, płyta wiórowo-cementowa) lub spilśnianych (płyta pilśniowa: bardzo twarda, twarda, półtwarda — MDF, porowata; płyty mogą być ulepszone powierzchniowo, nasycone środkami przeciwgnilnymi i przeciwogniowymi). Płyty pilśniowe, wiórowe, trocinowe, korkowe, paździerzowe można łączyć ze sobą lub z innymi t.d., a także z tworzywami sztucznymi i metalami, tworząc materiały (kompozyty) o właściwościach kształtowanych stosownie do potrzeb.
T.d., w zależności od swoich właściwości, mają wielorakie zastosowanie, np. jako: 1) elementy konstrukcyjne (np. w meblarstwie) o wysokich walorach wytrzymałościowych i sprężystych (np. drewno warstwowo klejone z tarcicy, sklejka); 2) materiał do wyrobu części maszyn (np. lignoston, lignofol), z t.d. są sporządzane np. uchwyty do narzędzi odlewniczych; 3) płyty używane w budownictwie, np. na zewn. ściany domków letniskowych (np. płyty pilśniowe bardzo twarde, płyty wiórowe wodo- i grzyboodporne); 4) wypełnienia i warstwy podkładowe, np. ślepe podłogi (gł. płyty pilśniowe porowate i płyty paździerzowe, cechuje je niewielka wytrzymałość mech. i duża wrażliwość na wilgoć). T.d. są wysokowartościowym materiałem produkowanym w dużej mierze z drewna małowartościowego i odpadów przem.; zastosowanie t.d. pozwala na zaoszczędzenie drewna litego o dużych wymiarach.
Witold Dzbeński
