wójt,
hist.:
wójt
Encyklopedia PWN
1) w średniowieczu przedstawiciel pana dominialnego lub władcy wobec ludności osadzonej w miastach i wsiach na prawie niemieckim oraz wobec rządzących się tym prawem; w mieście wójt przewodniczył ławie sądowej; był uposażony dziedzicznym wójtostwem i zobowiązany do konnej służby wojskowej na rzecz pana zwierzchniego; w XIV–XVI w. w większych miastach funkcje wójta przejął urzędnik mianowany przez radę miejską;
2) na wsi w XVII–XVIII w. określenie stosowane niekiedy wobec sołtysa;
3) w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim organ władzy administracyjnej w jednej lub kilku wsiach; w Królestwie Polskim od 1864 zwierzchnik administracji gminnej, formalnie samorządny, w istocie całkowicie zależny od rosyjskiej władz, spełniał funkcje policyjne;
4) w zaborze pruskim od 1824 organ władzy administracyjnej w jednej lub kilku wsiach, początkowo na ogół właściciel ziemski, później urzędnik mianowany przez rejencję; należał do niego zarząd gminy, sprawy policyjne i podatkowe;
5) w Galicji urzędnik samorządu wiejskiego, stojący na czele wsi, mianowany przez jej właściciela;
6) od 1918 wójt był organem wykonawczym władzy państwowej oraz przewodniczącym samorządu wiejskiego w gminie; od 1933 po uchwaleniu tzw. scaleniowej ustawy samorządowej wójt stał na czele zarządu gminnego (na czele zarządu miejskiego — burmistrz lub prezydent miasta) i był przełożonym gminy; 1944–50 wójt wybierany przez radę gminy był zwierzchnikiem gminy wiejskiej; po reaktywowaniu samorządu terytorialnego 1990 wójt (w gminie miejskiej — burmistrz i prezydent miasta) wybrany w głosowaniu powszechnym (do 2002 przez radę) jest przewodniczącym zarządu gminnego, kieruje bieżącymi sprawami gminy i reprezentuje ją na zewnątrz, jest kierownikiem urzędu gminy.
