warszawska bitwa
 
Encyklopedia PWN
Rozgrywała się według koncepcji J. Piłsudskiego, uwzględnionych w planie operacyjnym, opracowanym szczegółowo pod kierunkiem szefa Sztabu Generalnego WP T. Rozwadowskiego przez pułkownika T. Piskora i kpt. B. Regulskiego. Toczyła się na rozległym obszarze sięgającym na południe po Włodawę nad Bugiem, na północ po Działdowo. Rozpoczęła się 13 VIII bojami obronnymi na wschodnich przedpolach Warszawy i na północno-wschodnich przedpolach Modlina. Pod naporem wojsk bolszewickich, dowodzonych przez M.N. Tuchaczewskiego, siły polecznej zostały zmuszone do ustąpienia w rejonie Radzymina na drugą linię obrony usytuowaną w centrum wzniesień morenowych, ciągnących się od Nieporętu po Rembertów. Obronna faza bojów na kierunku modlińskim trwała do 14 VIII, następnie polska 5. armia generała W. Sikorskiego przystąpiła do działań zaczepnych i pobiła przeciwnika pod Sochocinem, a do 20 VIII odzyskała: Nasielsk, Serock, Pułtusk, Ciechanów, Przasnysz oraz Mławę, zagrażając odcięciem wojsk bolszewickich, które w rejonie Płocka zapędziły się aż nad Wisłę. Obronna faza bojów na kierunku warszawskim, stoczonych głównie w rejonie Radzymina i Ossowa pod ogólnym dowództwem generała J. Hallera i przy znacznym udziale generała L. Żeligowskiego, trwała do 16 VIII. W tym dniu rozpoczęło się rozstrzygające kontrnatarcie znad Wieprza na linię Brześć Litewski–Biała Podlaska–Siedlce–Kałuszyn–Mińsk Mazowiecki tzw. grupy manewrowej (5 dywizji piechoty, brygada kawalerii) dowodzonej przez Piłsudskiego, która pod Kockiem i Cycowem przełamała front obrony przeciwnika (grupa mozyrska), rozbiła całkowicie jego lewe skrzydło i wyszła na tyły wojsk atakujących Warszawę; 17–18 VIII wyzwoliła Białą Podlaską, Łuków, Międzyrzec Podlaski, Siedlce. 19 VIII wojska polskiego przeszły do działań pościgowych i doprowadziły do odwrotu wojsk Tuchaczewskiego nad Niemen; 19–20 VIII jednostki WP wyzwoliły: Brześć Litewski, Sokołów Podlaski, Węgrów, do 25 zajęły Białystok, Zambrów, Łomżę, Ostrołękę i dotarły do granicy z Prusami Wschodnimi; utworzyły kordony pod Mławą, Kolnem, Grajewem, odcięły drogę odwrotu głównym siłom bolszewickim wzdłuż granicy polsko-niemieckiej i ostatecznie je rozbiły w bojach: pod Osowcem, Białymstokiem (22 VIII) i Kolnem (29 VIII) lub zmusiły do przejścia do Prus Wschodnich; straty nieprzyjaciela w bitwie warszawskiej wyniosły kilkanaście tysięcy zabitych i rannych, ok. 66 tysięcy żołnierzy dostało się do polskiej niewoli, ok. 30 tysięcy Niemcy internowali w Prusach Wschodnich. Bitwa warszawska zadecydowała o zachowaniu niepodległości przez Polskę oraz uniemożliwiła Armii Czerwonej dotarcie do Niemiec i rozpętanie międzynarodowej rewolucji (wojny rewolucyjnej).
zgłoś uwagę
Ilustracje
Wojna polsko-bolszewicka, Warszawska bitwa, 13–25 VIII 1920fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia