uzasadnianie

uzasadnianie,

metodol. doprowadzenie na podstawie przyjętych w danej nauce zasad (wnioskowania reguły) do uznania jakiegoś zdania (twierdzenia) za prawdziwe (u. całkowite) lub co najmniej prawdopodobne (u. częściowe);

u. jest bezpośrednie, jeśli uznanie danego twierdzenia następuje na podstawie bezpośredniego doświadczenia lub wynika z samej struktury tego twierdzenia (np. tautologia); uzasadnianie jest pośrednie, jeśli do uznania danego twierdzenia dochodzi się przez wywnioskowanie go z innych twierdzeń, przyjętych uprzednio za uzasadnione (prawdziwe lub wystarczająco prawdopodobne ze względu na określony cel); uzasadnianie odgrywa centralną rolę w metodologii nauk, która czyniąc twierdzenia nauk. przedmiotem swych badań, zajmuje się gł. analizą sposobów ich uzasadniania, przyjmując równocześnie owe sposoby za zasadę podziału nauk na dedukcyjne i indukcyjne bądź aprioryczne i empiryczne.