sakrament
działania liturgiczne o znaczeniu zbawczym.
[łac. sacramentum < sacer ‘święty’],
sakrament
Encyklopedia PWN
Z teol. punktu widzenia w sakramentach Bóg Ojciec przez Syna Bożego w Duchu Świętym ofiarowuje człowiekowi zbawienie; przez sakramenty uczestniczy on w śmierci i Zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa (misterium paschalne jest źródłem wszystkich sakramentów); sakramenty są darowane przez Boga nie ze względu na zasługi człowieka, lecz ze względu na miłość Bożą, dlatego też ich skuteczność nie jest zdeterminowana przez postawę i wolę przyjmującego lub szafarza (zasada ex opere operato ‘na podstawie dokonanej czynności’); sakramenty wyrażają wiarę i przyczyniają się do jej wzrostu i dlatego są nazywane sakramentami wiary; sakramenty są udzielane tylko w Kościele — Mistycznym Ciele Chrystusa, poprzez Kościół i dla budowania Kościoła; winny być sprawowane pod kierunkiem biskupa (tj. kapłanów będących z nim w jedności). W Kościele katol. i w Kościołach prawosł. sprawuje się 7 sakramentów (chrzest, Eucharystię, bierzmowanie, sakrament święceń, małżeństwo, namaszczenie chorych oraz sakrament pokuty i pojednania), natomiast Kościoły protest. ograniczają się do sprawowania 2 sakramentów — chrztu i Eucharystii, zachowując przy tym pewne obrzędy odpowiadające pozostałym sakramentom, np. konfirmacja (bierzmowanie) czy ordynacja (święcenia). Centralne miejsce wśród wszystkich sakramentów zajmuje Eucharystia — inne z niej wypływają i do niej prowadzą; teologia katol. głosi (na zasadzie analogii), iż pierwszym i podstawowym sakramentem (prosacramentum) jest sam Jezus Chrystus; również mówi o całym Kościele jako sakramencie spotkania człowieka z Bogiem.
