rakietowe materiały pędne
 
Encyklopedia PWN
rakietowe materiały pędne,
substancje chem. zdolne do egzotermicznego rozkładu lub spalania z wydzieleniem dużych ilości gorących gazów, stanowiące źródło energii i czynnik roboczy w silnikach rakietowych;
charakteryzuje je wielkość impulsu właściwego, czyli stosunku ciągu silnika rakietowego do natężenia przepływu spalin.
Ogólnie r.m.p. dzieli się na stałe, ciekłe i mieszane; r.m.p. mogą być jedno- i wieloskładnikowe. Wśród stałych materiałów pędnych rozróżnia się materiały jednorodne i niejednorodne. Podstawowymi składnikami materiałów jednorodnych są tworzące koloidalną mieszaninę estry kwasu azotowego: nitrogliceryna i nitroceluloza. Niejednorodne materiały pędne powstają w wyniku rozproszenia cząstek dobrze rozdrobnionej substancji utleniającej, najczęściej azotanów(V) i chloranów(VII), w podłożu z żywicy lub kauczuku, np. z polibutadienu, stanowiącym jednocześnie paliwo; często stosuje się dodatki proszków metali (tzw. wysokoenerg.) — berylu, litu, glinu, magnezu. Stałe r.m.p. odznaczają się impulsem właściwym najczęściej 2200–3000 Ns/kg; są one formowane w bryłę, zw. ziarnem, o kształcie zależnym od przewidywanego programu spalania. Ze względu na małe koszty i prostotę obsługi silnika stałe r.m.p. są zwykle stosowane w technice wojskowej. Ciekłe r.m.p. (tzw. propergole) dzieli się na jednoskładnikowe i dwuskładnikowe. Materiały jednoskładnikowe dostarczają ciepła w reakcji katalitycznego rozkładu (np. nadtlenek wodoru H2O2, hydrazyna i jej pochodne), materiały dwuskładnikowe stanowią mieszaninę związków, z których jedne spełniają funkcję paliwa (ciekły wodór, nafta, hydrazyna i jej pochodne, np. dimetylohydrazyna), a drugie — utleniacza (np. ciekły tlen, tetratlenek azotu, kwas azotowy). W mieszanych (hybrydowych) materiałach paliwo jest stałe, np. polibutadieny z dodatkiem glinu, a utleniacz ciekły, np. ciekły tlen. Impuls właściwy ciekłych r.m.p. wynosi najczęściej 2400–4500 Ns/kg.
Jednoskładnikowe r.m.p. (ze względu na małe wartości impulsu właściwego) mają ograniczone zastosowanie, gł. do napędu silników pomocniczych i silników małych satelitów i sond kosmicznych. Stałe r.m.p. stosuje się najczęściej do napędu pomocniczych rakiet startowych, silników ostatnich stopni rakiet kosm., małych rakiet kosm. i pocisków rakietowych różnego przeznaczenia. Ciekłe r.m.p. są przeznaczone do napędu dużych rakiet kosm., statków kosm., sond i dużych sztucznych satelitów Ziemi. Materiały kriogeniczne, wymagające niskiej temperatury (ciekły wodor, ciekły tlen) można przechowywać krótko (odparowują), dlatego są stosowane wyłącznie do napędu rakiet nośnych. Mieszane r.m.p. znajdują się ciągle w fazie badań.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia