platynowce

platynowce,

wspólna nazwa pierwiastków chemicznych, należących w układzie okresowym pierwiastków do grup: 8., 9. i 10.;

tradycyjnie dzieli się je na 2 triady: platynowce lekkie — ruten (Ru), rod (Rh), pallad (Pd), i platynowce ciężkie — osm (Os), iryd (Ir), platyna (Pt); platynowce są metalami ciężkimi, trudno topliwymi; należą do metali szlachetnych, są odporne na działanie stężonych kwasów (Pd roztwarza się w stężonym kwasie azotowym), działaniu wody królewskiej ulegają platyna, pallad i czysty osm; w atmosferze powietrza najłatwiej utlenia się osm; w związkach występują na stopniach utlenienia od I (Ru i Ir) do VIII (Ru i Os); tworzą wiele związków koordynacyjnych; mają właściwości katalityczne; w skorupie ziemskiej platynowce występują głównie w postaci rodzimej, niekiedy towarzyszą rudom żelaza, niklu, złota.