ochrona środowiska przyrodniczego
 
Encyklopedia PWN
ochrona środowiska przyrodniczego,
ochrona wszystkich elementów środowiska przed niekorzystnym wpływem działalności człowieka i zachowanie ich możliwie naturalnego charakteru; także racjonalne, zgodne z prawami przyrody i rozwoju społecznego kształtowanie środowiska życia człowieka w taki sposób, aby elementy przyrody łączyły się harmonijnie z wytworami techniki i cywilizacji.
Do realizacji tych celów wykorzystuje się wiedzę i rozwija badania naukowe, m.in. z zakresu ochrony i inżynierii środowiska, sozologii i in. nauk przyrodniczych. Inżynieria środowiska jest stosunkowo nową dyscypliną nauki i techniki — obejmuje zespół przedsięwzięć inżynierskich zmierzających do utrzymania środowiska przyrodniczego w stanie równowagi i zdolności do samoregeneracji, a w odpowiednich przypadkach zajmuje się rekultywacją środowiska; do inżynierii środowiska należą też inżynieria sanitarna i inżynieria wodna.
Ochrona środowiska przyrodniczego, wywodząca się z ochrony przyrody, przybiera na sile wskutek konieczności zahamowania ujemnych następstw rozwoju gospodarczego i technicznego. Czynnikami degradującymi środowisko są np. ścieki przemysłowe i komunalne, odpady komunalne i przemysłowe (w tym odpady niebezpieczne i radioaktywne), wyrobiska i hałdy górnicze, zanieczyszczenia pyłowe i gazowe atmosfery (związane m.in. z rozwojem komunikacji i stosowaniem silników spalinowych), zmiany stosunków wodnych, erozja gleb, zajmowanie powierzchni użytków rolniczych i lasów przez budownictwo oraz chemizacja rolnictwa.
Problem ochrony środowiska przyrodniczego, jako jeden z podstawowych we współczesnym świecie, został wprowadzony na forum ogólnoświatowym dzięki raportowi U Thanta (sekretarza generalnego ONZ) z 1969 w sprawie środowiska życia człowieka; 1972 odbyła się w Sztokholmie konferencja ONZ poświęcona sprawom środowiska, w tym samym roku uchwała Zgromadzenia Ogólnego ONZ zaakceptowała uchwały sztokholmskie i na jej mocy powołano m.in. wyspecjalizowany organ ONZ do spraw środowiska (United Nations Environment Program, UNEP) z siedzibą w Nairobi (Kenia) oraz jego Radę Administracyjną, złożoną z przedstawicieli ponad 50 państw. Organ ten stworzył Światową Listę Rezerwatów Biosfery tworzących (2008) sieć 531 obiektów (rezerwat biosfery UNESCO), w Polsce m.in. parki narodowe: Babiogórski, Białowieski i Słowiński oraz rezerwat — Jezioro Łuknajno. Ważne konferencje międzynarodowe, dotyczące m.in. ochrony środowiska, odbyły się także: 1982 w Sztokholmie, 1992 w Rio de Janeiro i 2002 w Johannesburgu. Polska, która jest członkiem założycielem Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów, bierze udział we wszystkich poczynaniach międzynarodowych, w istotny sposób przyczynia się do ochrony Morza Bałtyckiego (konwencja o rybołówstwie i ochronie żywych zasobów Morza Bałtyckiego i Bełtów podpisana 1973 w Gdańsku).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia