neuroleptyki
 
Encyklopedia PWN
neuroleptyki
[gr. neúron ‘nerw’, lēptikós ‘wchłaniający’],
leki neuroleptyczne, leki przeciwpsychotyczne, dawna nazwa duże trankwilizatory,
grupa leków psychotropowych wpływających na objawy psychoz, zwłaszcza na tzw. objawy wytwórcze schizofrenii (omamy, urojenia, zaburzenia katatoniczne);
nowsze leki, zw. atypowymi neuroleptykami, wydają się wpływać korzystnie także na objawy negatywne (apatia, stępienie emocjonalne, brak zainteresowań) i zaburzenia procesów poznawczych. Neuroleptyki są stosowane w objawowym leczeniu krótkotrwałych stanów paranoidalnych, paranoicznych i parafrenicznych, stanów ostrego podniecenia, maniakalnych depresji z urojeniami i niepokojem, egzogennych zespołów psychotycznych oraz długotrwale — w celu zapobiegania nawrotom w schizofrenii i psychozach schizoafektywnych. Na podstawie budowy chem. neuroleptyków wydzielono grupy: pochodne fenotiazyny (np.: chlorpromazyna, promazyna, lewomepromazyna, tioridazyna, flufenazyna, perazyna, perfenazyna, trifluoperazyna), pochodne tioksantenu (flupentiksol, tiotyksen, zuklopiksol), pochodne butyrofenonu (haloperidol, bromoperidol, pipamperon, melperon, moperon, spiperon, trifluperidol), pochodne benzamidu (np. sulpiryd, amisulpiryd, sultopiryd), pochodne indolu (np. molindon, oksypertyna), pochodne imidazolidionu (sertindol, zetidolina), pochodne dibenzepiny (klozapina, klotiapina, loksapina), pochodne tienobenzodiazepiny (olanzapina) i pochodne diabenzotiazepiny (serokwel). Podstawowy komórkowy mechanizm działania neuroleptyków polega na blokowaniu receptorów dopaminergicznych, zwłaszcza podtypu D2; neuroleptyki mogą wywoływać wiele efektów niepożądanych, typowe dla większości neuroleptyków są zaburzenia układu pozapiramidowego przypominające chorobę Parkinsona (parkinsonizm polekowy).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia