nauki nomotetyczne

nauki nomotetyczne

[gr. nomothetikós ‘prawodawczy’],

naukozn. termin oznaczający metodol. typ nauk, które zajmują się formułowaniem praw nauki, a opis konkretnych zjawisk traktują wyłącznie jako przesłankę służącą formułowaniu i uzasadnianiu tych praw;

przykładem tego typu nauk miały być przede wszystkim ścisłe nauki przyr., w odróżnieniu od nauk hist., zaliczanych do nauk idiograficznych; podział nauk na nauki idiograficzne i nauki nomotetyczne (zw. później także nomologicznymi) upowszechnił się w XX-wiecznej metodologii nauk w związku ze sporem idiografistów (idiografizm) z naturalistami (naturalizm, filoz. ) na temat metodol. odrębności humanistyki; we współcz. metodologii nauk podział ten jest kwestionowany, ponieważ zbyt upraszcza zagadnienie klasyfikacji nauk; rozmaicie bywa pojmowane samo pojęcie „prawa nauki”, będące podstawą tego podziału; metodol. model nauk nomotetycznych bywa też różnie rozumiany.