mykeńska kultura,
nazwa końcowego okresu (późna epoka brązu, ok. 1600–1165 p.n.e.) kultury helladzkiej;
mykeńska kultura
Encyklopedia PWN
pozostawała pod silnym wpływem kultury kreteńskiej; nazwa od Myken, gł. ośr. tej kultury. Dzieli się na 3 fazy: wczesnomykeńską (ok. 1600–ok. 1400 p.n.e.), środkowomykeńską (ok. 1400–ok. 1200 p.n.e.), późnomykeńską (ok. 1200–ok. 1165 p.n.e.); wczesna faza znana gł. z cmentarzysk, m.in. niezwykle bogato wyposażone okręgi grobów szybowych A i B z Myken, groby tolosowe (Mesenia), komorowe (Prosimna, Mykeny, Deiras), szybowe; szczytowy okres rozwoju k.m. nastąpił w fazie środkowej; wówczas jej wpływy sięgały Cyklad, W. Jońskich, Epiru, Tesalii, Krety, Dodekanezu, zachodniego wybrzeża Azji Mniejszej, Cypru, a wyroby docierały do Egiptu, Syro-Palestyny, Italii; z tego okresu pochodzą znane groby tolosowe (Skarbiec Atreusza, grobowiec Klitajmestry w Mykenach, skarbiec Miniasa w Orchomenos), cmentarzysko grobów komorowych w Dhendhra, a także wielkie ośr. pałacowe, m.in. w Mykenach, Tyrynsie, Midei, Pilos, Tebach, Orchomenos, Ghla, otoczone zazwyczaj cyklopowymi murami, z pałacem w centrum, z gł. pomieszczeniem zw. megaronem. K.m. w 2. poł. XII w. p.n.e. przeżywała kryzys, część ośr. została zniszczona, niektóre opuszczone; pod koniec okresu środkowominojskiego nastąpiła nowa fala zniszczeń; faza późna to okres schyłkowy k.m.; odbudowano tylko niektóre ośr. (Tyryns, Mykeny), w znacznie skromniejszej skali; pod koniec tego okresu ostateczne załamanie k.m.; następny okres — submykeński (ok. 1165–1050 p.n.e.), stanowi przejście od epoki mykeńskiej do Wieków Ciemnych.
