krystalograficzne prawa

krystalograficzne prawa,

prawa określające prawidłowości zewn. i wewn. budowy ciał krystalicznych.

Prawo sieciowe (sformułowane 1850 przez A. Bravais’go): każdemu ciału krystal. można przyporządkować pewną sieć przestrzenną, przy czym określone pod względem chem. i fiz. ciało ma zawsze, niezależnie od pochodzenia, ten sam typ sieci przestrzennej. Prawo symetrii (podane 1815 przez R.J. Haüy’ego): w kryształach są możliwe tylko 1-, 2-, 3-, 4- i 6-krotne osie symetrii (kryształu symetria). Prawo stałości kątów (sformułowane 1669 przez N. Stensena): kryształy tej samej substancji mogą mieć różny pokrój (kryształu pokrój), lecz kąty między analogicznymi ścianami tych kryształów są jednakowe. Prawo wymiernych wskaźników, prawo Haüy’ego, prawo wymiernych stosunków odcinków, prawo liczb całkowitych (sformułowane 1781 przez R.J. Haüy’ego): jeżeli w krysztale, z którego ścian można utworzyć czworościan zasadniczy (tj. zamknięty czworościan, którego 3 krawędzie wyznaczają kierunki osi krystalograf. X, Y, Z), tzw. ściana jednostkowa tego czworościanu odcina na osiach X, Y, Z odpowiednio odcinki a, b, c, a dowolna ściana kryształu — odcinki a′, b′, c′, to odpowiednie stosunki tych odcinków mają się do siebie jak niewielkie liczby całkowite: a/a′ : b/ b′ : c/c′ = h : k : l (Millera wskaźniki). Prawo pasowe (sformułowane 1809 przez Ch.S. Weissa): każda ściana kryształu należy do co najmniej 2 pasów (pasem ścian nazywa się zespół ścian na krysztale równoległy do jednej i tej samej prostej, zw. osią pasa).