historyzm

historyzm

[łac. < gr.],

szt. plast. termin oznaczający świadome nawiązywanie do wzorów z przeszłości; stosowany przede wszystkim w odniesieniu do architektury i rzemiosła artystycznego, oznaczający wykorzystywanie w projektowaniu elementów stylów minionych epok i oparcie się na naukowo pogłębionej wiedzy o nich;

definiowany jako styl w odniesieniu do architektury XIX i początku XX w.; w pierwszej fazie, sięgającej początkami (zwłaszcza w sztuce angielskiej) jeszcze 2. połowy XVIII w., inspirowany formami gotyckimi (neogotyk), a po ok. 1820 — także stylami innych epok, przede wszystkim renesansem (neorenesans), romanizmem (neoromanizm), barokiem (neobarok) i rokokiem (neorokoko); do zjawisk z zakresu historyzmu należą też dzieła powstałe w wyniku połączenia elementów stylowych o różnej proweniencji (eklektyzm) lub inspiracji sztuką pozaeuropejską (orientalizm); wzrost poczucia odrębności narodowej i skupienie na badaniu własnej przeszłości spowodowało krystalizowanie się tzw. stylów narodowych (w Polsce: tzw. gotyk wiślano-bałtycki, renesans polski); reakcją na historyzm były secesja i modernizm.

Paryż, Gmach Opery (Francja)