gatunek
 
Encyklopedia PWN
gatunek, łac. species,
biol. podstawowa kategoria organizacji świata ożywionego, zasadnicza jednostka ewolucji organizmów, a zarazem podstawowa jednostka formalna systematyki organizmów.
Pojęcie gatunku było rozpowszechnione w biologii już od czasów Arystotelesa (IV w. p.n.e.), który terminu tego używał w znaczeniu potocznym w celu wyodrębnienia grupy zwierząt określanych tym samym wyrazem. W 1693 J. Ray wprowadził pojęcie gatunku w naukowym znaczeniu. W XVIII w. K. Linneusz zastosował termin gatunek na określenie zbioru osobników podobnych do siebie w taki sposób, w jaki potomstwo podobne jest do rodziców, następnie wprowadził diagnozy gatunku, oparte na najbardziej charakterystycznych cechach anatomicznych, a także stosowane do dzisiaj nazewnictwo binominalne; formalna nazwa każdego gatunku jest podana w języku łacińskim i składa się z nazwy rodzaju, do którego gatunek został zaliczony, i nazwy gatunkowej. W XIX w. dostrzeżono jednak występowanie podgatunków i ras geograficznych (rasa), a upowszechnienie się ewolucjonizmu uświadomiło biologom, że gatunki zmieniają się nie tylko w przestrzeni, ale i w czasie. W 1942 E. Mayr zaproponował tzw. biologiczną koncepcję gatunku, według której gatunek obejmuje wszystkie populacje, których osobniki potencjalnie mogą się ze sobą krzyżować w warunkach naturalnych i wydawać płodne potomstwo. Populacje należące do jednego gatunku oddzielone są barierami geograficznymi, których przełamanie powoduje swobodne krzyżowanie się i wymianę materiału genetycznego; długotrwałe istnienie bariery geograficznej może jednak prowadzić do rozwoju izolacji genetycznej pomiędzy populacjami danego gatunku, a w konsekwencji do ich zróżnicowania gatunkowego (specjacja).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia