saltacjonizm
 
Encyklopedia PWN
saltacjonizm
[łac.],
koncepcje ewolucyjne postulujące skokowy charakter powstawania gatunków i wyższych jednostek systematycznych, w zasadzie w ciągu jednego pokolenia, gł. w wyniku zakłóceń we wczesnych stadiach ontogenezy.
W czasach przeddarwinowskich zwolennikami s. byli np. E. Geoffroi-Saint Hilaire i R. Chambers, po nich gł. H. de Vries i W. Bateson; do s. nawiązują też poglądy amer. genetyka R. Goldschmidta i jego koncepcja „przyszłościowych potworów”; saltacjonistą był także T. Łysenko, którego zdaniem makromutacje są przejawem celowego przystosowywania się organizmów do środowiska; w niektórych przypadkach specjacja ma istotnie charakter skokowy, np. gdy zachodzi pod wpływem zwielokrotnienia liczby chromosomów (co zdarza się dość często w niektórych grupach roślin); mimo pewnych podobieństw należy odróżnić s. z jednej strony od kreacjonizmu, z drugiej od punktualizmu; natomiast pewne zbieżności wykazuje s. ze sformułowaną przez O.H. Schindewolfa typogenezą.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia