fale sprężyste,
fale mech., które rozchodzą się w ośrodku materialnym w wyniku działania sił sprężystości związanych z odkształceniami objętości (ściskaniem i rozciąganiem) i postaci (ścinaniem) elementów ośrodka (fale mechaniczne);
fale sprężyste
Encyklopedia PWN
ruch falowy w tym przypadku polega na przenoszeniu energii mech. cząstek drgających wokół swych położeń równowagi; prędkość przenoszenia energii (rozchodzenia się zaburzenia, czyli prędkość rozchodzenia się fal sprężystych) zależy od rodzaju ośr., temperatury, kierunku rozchodzenia się fali (w ośr. anizotropowych) i jest nazywana prędkością dźwięku w danym ośr.; prędkość ta wynosi w gazach — kilkaset m/s (w powietrzu w temperaturze 20°C — ok. 340 m/s), w wodzie ok. 1500 m/s, w ciałach stałych kilka tys. m/s. Fale sprężyste mogą być podłużne i poprzeczne; zależnie od częst. dzielą się na infradźwięki, dźwięki, ultra- i hiperdźwięki. Fale sprężyste podłużne i poprzeczne we wzajemnym oddziaływaniu mogą tworzyć inne rodzaje fal, np. fale skrętne, fale giętne (obserwowane w blachach, prętach itp.); fale sprężyste rozchodzące się w skorupie Ziemi noszą nazwę fal sejsmicznych.
Odmianą fal sprężystych są fale powierzchniowe, rozchodzące się na powierzchni ograniczającej ośrodek (stały, ciekły). Rozróżnia się: fale Rayleigha (na swobodnej powierzchni cieczy lub ciała stałego graniczącego z próżnią lub gazem), fale Stonleya (na powierzchni rozdzielającej 2 ośr. stałe), fale Lamba (płytowe, rozchodzące się w blachach, płytach itp., których grubość jest porównywalna z długością fali), fale Love’a (fale poprzeczne rozchodzące się w warstwach na stałym podłożu) i in. Fale sprężyste powierzchniowe z zakresu częst. ultra- i hiperdźwiękowych (a więc o długościach rzędu metra i ułamków metra) można wytwarzać na powierzchni małych elementów (np. o właściwościach piezoelektr.) i wykorzystywać w wielu układach elektronicznych (akustoelektronika, akustooptyka).
