eurokomunizm

eurokomunizm,

orientacja doktrynalna i polityczna przyjęta w połowie lat 70. XX w. przez niektóre partie komunistyczne Europy Zachodniej (Włoską Partię Komunistyczną, KP Hiszpanii, KP Wielkiej Brytanii, KP Belgii) oraz pozaeuropejskie (KP Japonii, KP Meksyku).

Podstawą eurokomunizmu była reinterpretacja marksizmu, krytyczny stosunek do leninizmu oraz odwołanie się do dorobku A. Gramsciego. Eurokomunizm uznawał, że przemiany w państwach kapitalistycznych otwierają szansę parlamentarnej drogi do socjalizmu, odrzucał postulat dyktatury proletariatu i zasadę kierowniczej roli partii komunistycznej, akceptując system demokratyczny oraz postulat państwa neutralnego ideologicznie. W sferze ekonomicznej przyjmował zasadę gospodarki mieszanej, którą rządzą prawa rynku. W sferze międzynarodowej akceptował przynależność do NATO, opowiadał się za integracją europejską. Odrzucał też dotychczasowe powiązania między partiami komunistycznymi, głosząc niezależność od KPZR i negując zasadę proletariackiego internacjonalizmu w interpretacji sowieckiej. Partie eurokomunistyczne krytycznie oceniały politykę wewnętrzną państw komunistycznych, zwłaszcza brak demokracji i łamanie praw człowieka, oraz politykę międzynarodową ZSRR. Przychylnie odnosiły się do działalności opozycji w krajach bloku sowieckiego, jednoznacznie potępiły wprowadzenie 1981 stanu wojennego w Polsce.