dźwiękowy system

dźwiękowy system, system interwałowy,

system podziału oktawy na najmniejsze interwały, wynikający ze stosowania w praktyce określonych skal muzycznych (skala).

Teoretyczne systemy dźwiękowe: pitagorejski (kwintowy) z VI w. p.n.e., opierający się na uzyskanych przez skracanie (podział) struny monochordu 3 interwałach — oktawy (1 : 2), kwinty (2 : 3), kwarty (3 : 4), i składaniu kwint i oktaw; w systemie tym dźwięki enharmoniczne (np. his–c) różnią się o tzw. komat pitagorejski = 23,5 centów (cent = 1/100 półtonu); Didymosa (tercjowy) z I w. p.n.e., w którym uzyskano tercję, przez podział struny na 5 części, jako stosunek długości 4 : 5; tercja w tych systemach różni się o tzw. komat syntoniczny = 21,5 centów; naturalny, będący wycinkiem systemu dźwiękowego Didymosa, utworzony z interwałów występujących w szeregu alikwotów; równomiernie temperowany z 1. połowie XVIII w., dzielący oktawę na 12 równych części (półtonów), w którym komat pitagorejski został rozdzielony między 12 kolejnych kwint, przez co nastąpiło zrównanie wysokości dźwięków enharmonicznych; w praktyce muzycznej ten system umożliwia łatwe strojenie instrumentów, grę we wszystkich tonacjach, także konstruowanie innych skal temperowanych (całotonowej, ćwierćtonowej). Pozaeuropejskie kultury muzyczne, zwłaszcza azjatyckie, znają systemy dźwiękowe dzielące oktawę na więcej niż 12 części, tzw. mikrotony.